DIENSTEN - 29.08.2019

De feitelijke plaats van dienst bij online diensten

Plaats van dienst Een ondernemer die diensten aan een particulier in een ander EU-land verricht, is in beginsel btw verschuldigd in het land waar de ondernemer is gevestigd. Op deze hoofdregel bestaat een aantal uitzonderingen, bijv. wanneer een dienst wordt verricht met betrekking tot een onroerende zaak. Diensten met betrekking tot onroerende zaken zijn belast in het EU-land waar de onroerende zaak gelegen is.

Elektronische dienst

Ook voor elektronische diensten gelden er uitzonderingsregels. Een elektronische dienst aan een particulier is belast in het land waar de particuliere afnemer woonachtig is. Maar niet iedere dienst die via internet wordt verricht, is een elektronische dienst. Zo kan een dienst die met tussenkomst van internet wordt verricht ook kwalificeren als bijv. een vermakelijkheidsdienst. Een vermakelijkheidsdienst is namelijk belast op de plaats waar de activiteiten daadwerkelijk plaatsvinden.

Webcamsessies Dat het niet altijd eenvoudig is om een dienst te kwalificeren voor de btw blijkt uit een actuele zaak die speelde voor het Europees Hof van Justitie (ecli:eu:c:2019:388) . In deze zaak betrof het een in Nederland gevestigde onderneming die tegen betaling diensten beschikbaar stelt bestaande uit live interactieve webcamsessies. De tijdens deze sessies gebruikte modellen bevinden zich op het moment van de live webcamsessie op de Filipijnen. De modellen zijn in dienst bij de Nederlandse ondernemer. Gebruikers van de live webcamsessies kunnen tijdens de webcamsessie met het model communiceren en specifieke verzoeken aan de modellen doen. De webcamsessies zijn door meerdere gebruikers tegelijkertijd te bekijken.

Prejudiciële vragen In deze zaak was het voor de Hoge Raad niet duidelijk of er sprake is van een vermakelijkheidsdienst of andere dienst en wat de plaats van dienst is, zodat de Hoge Raad prejudiciële vragen stelde aan het hof. Het hof stelt dat de verrichtte dienst complex van aard is omdat deze uit verschillende activiteiten bestaat, namelijk het verrichten van optredens door de Filipijnse modellen en de technische organisatie van de livesessies die via internet toegankelijk zijn. Volgens het hof heeft de dienst ten doel om de afnemers te vermaken, zodat er sprake is van een vermakelijkheidsdienst. Daaraan voegt het hof toe dat het voor een vermakelijkheidsdienst niet nodig is dat de dienst wordt verricht op de fysieke locatie waar de afnemers zich bevinden. De vermakelijkheidsdienst wordt verricht op de plaats vanwaaruit de Nederlandse ondernemer de sessies organiseert en aan afnemers toegang tot de sessies verleent. Hierdoor is de plaats van dienst voor de btw gelegen in Nederland. Het eindarrest van de Hoge Raad is conform de uitspraak van het hof.

Vermakelijkheidsdienst of digitale dienst? Van belang is dat een vermakelijkheidsdienst wordt onderscheiden van een digitale dienst. Als een dienst een digitale dienst aan een particulier is, dan zijn de btw-gevolgen anders, omdat de dienst dan niet belast is in het land waar de dienst wordt verricht, maar in het land waar de particuliere afnemer zich bevindt. Digitale diensten zijn diensten met betrekking tot telecommunicatiediensten, omroepdiensten en elektronische diensten. Denk bijv. aan diensten die over het internet of via een digitaal netwerk worden geleverd, zoals het tegen vergoeding downloaden van software, films en muziek.

bz-advies

Ga voor het bepalen van de plaats van dienst eerst goed na om wat voor dienst het gaat. In geval van diensten die via tussenkomst van internet worden verricht, is het bepalen van de aard van de dienst vaak lastig.

Kwalificatie van een dienst

Voor de btw-heffing is van belang om welke soort dienst het gaat, zodat de plaats van dienst juist kan worden vastgesteld. Zo wordt de plaats van dienst voor vermakelijkheidsdiensten op een andere manier bepaald dan die voor digitale diensten. Uit de rechtspraak van het hof blijkt dat het soms lastig is om, als diensten via tussenkomst van internet worden verricht, te kwalificeren of de dienst een vermakelijkheidsdienst, een elektronische dienst of wellicht een ander soort dienst is.