GEBOUW EN GROND - 07.05.2020

Wijziging recht van voetpad?

Tuin opnieuw ingericht. Om vanaf zijn grond van en naar de openbare weg te komen, is ten behoeve van Piet een erfdienstbaarheid van voetpad gevestigd over de grond van de buren. Sinds enkele weken is Toon zijn nieuwe buurman. Hij pakt de zaken voortvarend aan. De woning wordt verbouwd en ook de tuin wordt heringericht. De bestaande heg wordt eruit gehaald en in plaats daarvan wordt er een schutting geplaatst. Het voetpad dat door Piet en zijn familieleden wordt gebruikt, is daardoor nog maar 90 cm.

Veel te smal? Volgens Piet is het voetpad 1,90 m breed. Dat betekent een forse vermindering van de breedte. De inhoud van een erfdienstbaarheid wordt bepaald door de akte van vestiging (art. 5:73 lid 1 BW) . Als eigenaar van het heersende erf ten behoeve waarvan het recht is gevestigd, hoeft hij deze wijziging niet te dulden. Hij eist dat de schutting wordt verplaatst en dat het voetpad in de oude staat wordt hersteld.

Recht om voetpad te wijzigen?

Toon ziet dat anders. Er ligt nog steeds een voetpad over zijn grond, waardoor Piet van zijn huis van en naar de openbare weg kan komen en gaan. De breedte van het voetpad is daarbij niet van belang. Hij staat volledig in zijn recht om het voetpad te wijzigen. De wet zegt dat de eigenaar van het dienende erf het recht heeft om een ander gedeelte van zijn grond aan te wijzen waarop de erfdienstbaarheid wordt uitgeoefend, als deze verplaatsing zonder vermindering van het genot van de eigenaar van het heersende erf mogelijk is (art. 5:73 lid 2 BW) . Dat is hier het geval.

Breedte niet zwart-op-wit. In de akte waarbij de erfdienstbaarheid is gevestigd, staat geen breedte voor het voetpad vermeld. Het gaat om een recht van voetpad, “waaronder begrepen het recht van overgang met een rijwiel, een kruiwagen en andere vervoermiddelen van geringe omvang aan de hand voortbewogen”. Bij die andere vervoermiddelen van geringe omvang moet volgens de rechter in ieder geval worden gedacht aan een bakfiets, een scooter of een brommer.

Moet wel breed genoeg zijn

Als de rechter ter plekke gaat kijken, stelt hij vast dat door de huidige plaats van de schutting het niet goed mogelijk is om met een vervoermiddel van geringe omvang van het voetpad gebruik te maken. De breedte van het voetpad is dus wel degelijk van belang. Toon heeft gelijk als hij zegt dat hij een ander gedeelte van zijn grond mag aanwijzen, maar dat gedeelte moet dan wel voldoende breed zijn om het recht van voetpad, zoals dat in de akte van vestiging is omschreven, te kunnen uitoefenen.

Hoe oordeelt de rechter? De Rechtbank Noord-Holland (ECLI:NL:RBNHO:2020:2434) stelt vast dat de huidige breedte van 90 cm daarvoor onvoldoende is. Dat de breedte van het voetpad sinds jaar en dag, zoals Piet stelt, 1,90 m is, daar is de rechter niet van overtuigd. Dat blijkt niet uit foto’s die worden overgelegd en ook getuigenverklaringen van omwonenden zijn niet eensluidend. Daarom oordeelt de rechter dat Toon een voetpad over zijn grond moet realiseren met een breedte van ten minste 1,5 m. Ook moet hij € 1.389 aan proceskosten betalen. Hij had beter zijn tuin anders kunnen inrichten!

Wat moet u nu hierover weten? In de akte waarbij de erfdienstbaarheid is gevestigd, staat op welke wijze dit recht mag worden uitgeoefend. De eigenaar van het dienende erf mag daarvoor een ander gedeelte van zijn grond aanwijzen, maar wel onder de voorwaarde dat daardoor het genot van de eigenaar van het heersende erf niet vermindert.