AANDELENFUSIE - 01.07.2020

Zakelijke overwegingen bij een aandelenfusie

Er kunnen zich allerlei factoren voordoen, waardoor het wenselijk kan zijn om de structuur van een onderneming te wijzigen. Een van de mogelijkheden voor het wijzigen van de ondernemingsstructuur is het doen van een aandelenfusie.

Wet In de wet (art. 3.55 wet ib 2001) wordt, onder voorwaarden, de mogelijkheid geboden om een aandelenfusie zonder belastingheffing te laten plaatsvinden. Deze mogelijkheid wordt ook wel de aandelenfusiefaciliteit genoemd.

Aandelenfusiefaciliteit

Een aandelenfusie wordt gerealiseerd door het inbrengen van aandelen in een vennootschap tegen uitreiking van nieuwe aandelen in een andere vennootschap. Hierdoor ontstaat er in beginsel een belastbaar feit, namelijk de vervreemding van aandelen. De wet biedt de mogelijkheid om de belastingheffing uit te stellen door gebruik te maken van de aandelenfusiefaciliteit. Met behulp van deze faciliteit kan de fiscale boekwaarde van de vervreemde aandelen worden doorgeschoven naar de te ontvangen aandelen. Een van de belangrijkste voorwaarden van de aandelenfusiefaciliteit is dat er alleen gebruik van kan worden gemaakt als de aandelenfusie niet in overwegende mate gericht is op het ontgaan of uitstellen van belastingheffing.

Zakelijke overwegingen

Alleen indien er zakelijke overwegingen ten grondslag liggen aan een aandelenfusie, kan er gebruik worden gemaakt van de aandelenfusiefaciliteit. Uit een uitspraak van Rechtbank Gelderland (ecli:nl:rbgel:2020:2384) blijkt dat het niet altijd eenvoudig is om het motief van de aandelenfusie aan te tonen.

Een belanghebbende was voornemens zijn concern te verkopen. Om dit te realiseren wilde hij eerst een topholding oprichten. Dit deed hij ter voorkoming van de heffing van overdrachtsbelasting, ter behoud van de structuur van het concern en ter vereenvoudiging van de levering van diverse BV’s. De aandelen in de diverse BV’s wilde hij met behulp van een aandelenfusie inbrengen in de topholding. Belanghebbende deed een beroep op de aandelenfusiefaciliteit. De inspecteur wees dit verzoek af. Volgens hem lagen aan de fusie geen zakelijke overwegingen ten grondslag, maar was het de bedoeling om IB-heffing te ontwijken. Rechtbank Gelderland volgde hierin de inspecteur. Volgens de rechtbank kon er uit de stukken worden afgeleid dat het belangrijkste motief van belanghebbende was om de aandelen over te dragen zonder dat daar IB-heffing over zou worden betaald. Om overdrachtsbelasting te voorkomen was er geen topholding. Echter door de aandelen over te dragen zonder heffing van overdrachtsbelasting was belanghebbende box 2-belasting verschuldigd. Een eventuele overdrachtsbelastingclaim bedroeg € 636.000, terwijl een eventuele box 2-claim € 9.187.500 bedroeg. De fiscale overwegingen (voorkoming van box 2-heffing) waren doorslaggevend voor de aandelenfusie, waardoor de aandelenfusiefaciliteit niet kon worden toegepast.

Wanneer zakelijke overwegingen?

In de hiervoor besproken casus komt naar voren dat er geen gebruik kan worden gemaakt van de aandelenfusiefaciliteit als er geen zakelijke overwegingen ten grondslag liggen aan de aandelenfusie. Maar hoe wordt er dan bepaald wanneer hier sprake van is?

In de EU-fusierichtlijn is bepaald dat de aandelenfusiefaciliteit niet van toepassing is in het geval van belastingfraude en belastingontwijking. In de wet is dit vertaald naar ‘het ontgaan of uitstellen van belastingheffing’. Hier is in de jurisprudentie veel onduidelijkheid over, aangezien de aandelenfusiefaciliteit er juist voor zorgt dat belastingheffing wordt uitgesteld. Uitstel van heffing kan juist overeenkomstig het doel en de strekking van de faciliteit zijn. Is dit niet het geval, dan is het van belang dat er sprake is van zakelijke overwegingen, zoals herstructurering of rationalisering van actieve werkzaamheden. In dat geval ontstaat dan weer de discussie zodra dit enkel ziet op het verkoopklaar maken van de onderneming.

bz-advies

Er is veel spanning tussen belastingadviseurs en de Belastingdienst over de toepassing van zakelijke overwegingen bij de fusiefaciliteiten. Deze spanning wordt veroorzaakt door de vraag of er sprake is van ontgaan of uitstel van belastingheffing. Om discussies te voorkomen is het te adviseren om tijdig te starten met het verkoopklaar maken van een structuur. Tevens is het raadzaam de gewenste structuur vooraf af te stemmen met de Belastingdienst.

Alleen als er zakelijke overwegingen ten grondslag liggen aan een aandelenfusie, kan er gebruik worden gemaakt van de aandelenfusiefaciliteit. Start tijdig met het verkoopklaar maken van een structuur.

Contactgegevens

Indicator BV | Schootense Dreef 31 | Postbus 794 | 5700 AT Helmond

Tel.: 0492 - 59 31 31 | Fax: 040 - 711 17 00

klantenservice@indicator.nl | www.indicator.nl

 

KvK-nummer: 17085336 | Btw-nummer: NL-803026468B01