Niet daadwerkelijk verrekend, dan ieder de helft!

Koude uitsluiting met verrekening

Jaap heeft een eigen onderneming. Hij is op huwelijkse voorwaarden getrouwd met Mia. In de voorwaarden is een zogenoemde ‘koude uitsluiting’ opgenomen. Dat betekent dat de beide privévermogens van Jaap en Mia strikt gescheiden zijn en dat er geen sprake is van een gemeenschappelijk vermogen. Wel is er in de voorwaarden een periodiek verrekenbeding opgenomen. Op basis daarvan hebben de beide echtgenoten de verplichting om hun onverteerde inkomens jaarlijks te verrekenen.

Nooit verrekend. Na ruim 20 jaar gaan Jaap en Mia scheiden. Mia stelt dat er nooit is voldaan aan de jaarlijkse verrekenplicht. In dat geval zegt de wet dat het gehele aanwezige vermogen van Jaap en Mia vermoed wordt te zijn gevormd uit de onverteerde inkomens die verrekend hadden moeten worden (art. 1:141 lid 3 BW) . Daarom moet het gehele vermogen bij helfte worden verdeeld, alsof er een gemeenschap van goederen heeft bestaan. Dit is slechts anders als de regels van redelijkheid en billijkheid zich daartegen verzetten.

Verklaringen opgesteld

Volgens Jaap klopt het niet dat de inkomens nooit verrekend zijn. Door zijn accountant zijn er elk jaar verrekenverklaringen opgesteld. In deze verklaringen is vastgelegd dat er over het voorgaande jaar is verrekend, zoals in de huwelijkse voorwaarden is bepaald. De verklaringen zijn steeds door Mia ondertekend. Daarom kunnen deze verklaringen worden beschouwd als vaststellingsovereenkomsten. Daarop kan Mia nu niet meer terugkomen.

Geen cijfers bekend. Volgens Mia ligt dat anders. Ze heeft de verklaringen ondertekend op verzoek van Jaap, omdat hij deze om fiscale redenen nodig had. De verklaringen werden ondertekend voordat de cijfers voor de verrekening voor haar inzichtelijk waren. Volgens Mia is er feitelijk nooit verrekend. De verrekenverklaringen zijn pas op tafel gekomen nadat Mia tegen Jaap had gezegd dat ze hun huwelijk niet meer zag zitten.

Voorwaarden zijn duidelijk. In de huwelijkse voorwaarden staat duidelijk hoe de inkomens jaarlijks verrekend moeten worden. Er wordt aangegeven wat er onder inkomen wordt verstaan, wat daartoe wordt gerekend (ook winst uit onderneming), wat daarvan moet worden afgetrokken (onder andere de kosten voor de huishouding) en hoe en op welke wijze het onverteerde deel moet worden verdeeld.

Hoe oordeelt de rechter?

De rechter stelt vast dat er weliswaar verrekenverklaringen zijn opgesteld, maar daarin worden de cijfers niet duidelijk op een rijtje gezet. In de verklaring staat het eigen vermogen volgens de bedrijfsbalans, maar dat is iets anders dan winst uit onderneming of de kosten van de huishouding.

Huwelijkse voorwaarden checken. In de huwelijkse voorwaarden staat niet alleen dat de echtgenoten de verplichting hebben om jaarlijks te verrekenen, maar er staat ook duidelijk in hoe dat moet worden gedaan. Volgens de rechter is aan deze verplichting niet voldaan. Daarom oordeelt de rechter (ECLI:NL:GHSHE:2020:1737) dat het gehele vermogen geacht wordt te zijn gevormd uit het onverteerde en niet verrekende inkomen. Mia heeft recht op de helft van het gehele vermogen! Moraal van dit verhaal is dus: check de huwelijkse voorwaarden.