AANSPRAKELIJKHEID - 02.12.2020

Voorkom aansprakelijkheid voor afschalen van planbare zorg

Ook in deze tweede coronagolf blijkt helaas opnieuw dat het afschalen van reguliere/electieve zorg onvermijdelijk is. Vooral het gebrek aan (para)medisch personeel is daarvan de reden. Hoe voorkomt u nu aansprakelijkheid?

Goede zorg. Bij het afschalen van zorg is relevant dat de zorgaanbieder op grond van artikel 2 van de Wet kwaliteit, klachten en geschillen zorg (Wkkgz) eindverantwoordelijk is voor het verlenen van ‘goede zorg’. Goede zorg is zorg van een goed niveau, die veilig, doeltreffend, doelmatig en cliëntgericht is en tijdig wordt verleend, ook bij een pandemie.

Handreiking kan richting geven

Al het mogelijke. Dit betekent dat de zorgaanbieder onder de omstandigheden alles dat redelijkerwijs mogelijk is, moet doen om deze goede zorg te kunnen blijven bieden. Richtinggevend kan hierbij zijn de onlangs gepubliceerde Handreiking voor keuzes bij het op- en afschalen van reguliere poliklinische non-COVID zorg ten tijde van schaarste in de COVID-19 pandemie van de Federatie Medisch Specialisten. Daarin zijn onder andere overwegingen opgenomen over de beoordeling van urgentie, optimale landelijke spreiding en optimaal gebruik van capaciteit.

Download de Handreiking voor keuzes bij het op- en afschalen van reguliere poliklinische non-COVID zorg ten tijde van schaarste in de COVID-19 pandemie van https://www.tipsenadvies.nl , Download Zone, jaargang 13, nr. 16.

Gezondheidsschade niet te voorkomen

Claims. Toch wordt er verwacht dat gezondheidsschade zal ontstaan voor patiënten door het afschalen van de zorg en door de langere wachttijden. Deze kunnen tot claims leiden, bijv. voor het missen van een diagnose, doordat er geen fysiek, maar alleen ‘beeldcontact’ contact mogelijk is of voor gezondheidsschade of zelfs overlijden door het uitstellen van een behandeling. Hebben deze claims kans op succes? Dat is nog niet helemaal duidelijk, maar de wijze waarop er op dit moment met de afschaling wordt omgegaan, kan daarop invloed hebben. Hoe zit dat?

Behandelingsovereenkomst

De geneeskundige behandelingsovereenkomst tussen zorgaanbieder en patiënt vereist goed hulpverlenerschap van de zorgaanbieder. Dat betekent dat de zorg zo goed als mogelijk en zo snel als noodzakelijk doorgang moet vinden, ondanks de pandemie. Dat zal nu niet altijd het geval zijn.

Aansprakelijkheid. Voor aansprakelijkheid van de zorgaanbieder is vereist dat de geleden schade een gevolg is van de afschaling. Daarnaast moet er sprake zijn van een toerekenbare tekortkoming door zorgaanbieder. Dat laatste is discutabel. De zorgaanbieder zal immers een beroep doen op de uitzonderlijke situatie, zodat er sprake is van overmacht. Er is dan weliswaar een tekortkoming, maar deze kan niet aan de zorgaanbieder worden toegerekend. Wordt het beroep op overmacht door de rechter gehonoreerd, dan is er geen aansprakelijkheid. De zorgaanbieder moet echter wel kunnen aantonen hoe de situatie was en toelichten waarom bepaalde keuzes zijn gemaakt.

Goede dossiervoering is belangrijk

Nu al. Omdat claims pas later te verwachten zijn, is het belangrijk om de keuzes en motivering daarvoor nu al goed vast te leggen. Niet alleen op organisatieniveau (ziekenhuis), maar ook op het individuele niveau van de zorgverlener. Tip.  Zorg naast goede dossiervoering ook voor goede informatieverstrekking aan de patiënt.

Noteer afwegingen. Bij uitstel van een operatie is het dus raadzaam een deugdelijke risicoafweging te maken, deze in het dossier te noteren en ook de uitleg aan de patiënt vast te leggen. Uit een recente uitspraak over een uitgestelde operatie volgt dat de hulpverlener moet kunnen aangeven hoe de risico’s zijn afgewogen en dat dit is vastgelegd (ECLI:NL:TGZRZWO:2020:68) .

Van aansprakelijkheid voor afschalen van zorg zal niet zo snel sprake zijn wanneer ook op het individuele niveau heldere (afwegings)keuzes zijn gemaakt en de informatieverstrekking aan de patiënt helder was en voldoende is vastgelegd.

Contactgegevens

Indicator BV | Schootense Dreef 31 | Postbus 794 | 5700 AT Helmond

Tel.: 0492 - 59 31 31 | Fax: 040 - 711 17 00

klantenservice@indicator.nl | www.indicator.nl

 

KvK-nummer: 17085336 | Btw-nummer: NL-803026468B01