ERFRECHT - 29.04.2021

Vergeten testament

Er kan soms twijfel bestaan of de inhoud van een testament overeenkomt met de wil van de erflater. Onlangs heeft de rechtbank gekeken naar de vraag of het ‘vergeten testament’ nog wel recht deed aan de laatste wil van de erflater.

Casus

Een man is in 1989 gescheiden en heeft vlak na de echtscheiding een testament laten opstellen. In dit testament heeft hij zijn (toen nog minderjarige) kinderen benoemd tot zijn enige erfgenamen. In 2009 is de man een geregistreerd partnerschap aangegaan. In 2018 is hij overleden. Zijn partner was toen nog steeds zijn geregistreerd partner. De kinderen van de man vonden het testament duidelijk, zodat zij ervan uitgingen dat zij de enige erfgenamen van de man waren. Maar volgens zijn partner was het juist de bedoeling van de man dat zij als partner de beschikking over de gehele nalatenschap zou krijgen. De man had diverse malen verklaard dat de vererving naar zijn partner met het geregistreerd partnerschap geregeld was. Volgens zijn partner was er sprake van een ‘vergeten testament’ en moest door de verklaringen van de man het testament als vervallen worden beschouwd.

Uitleg testament

In het erfrecht zijn enige bepalingen opgenomen over de uitleg van testamenten. Deze uitlegregels zijn belangrijk, omdat degene die het testament heeft gemaakt zelf niet meer in leven is, zodat hij niet meer kan aangeven wat hij bedoelde. In artikel 4:46 van het Burgerlijk Wetboek zijn de uitlegregels opgenomen. Hoofdregel is dat bij de uitleg moet worden gelet op de verhoudingen die het testament kennelijk wenst te regelen en op de omstandigheden waaronder de uiterste wil is gemaakt. Daden of verklaringen van de erflater buiten de uiterste wil mogen slechts dan voor uitlegging van een beschikking worden gebruikt, indien deze zonder deze daden of verklaringen geen duidelijke zin heeft. Beoordeeld moet dus worden wat de erflater voor ogen stond op het moment waarop hij het testament liet opstellen. Alleen als dat niet duidelijk is, mag er rekening worden gehouden met gedragingen of mededelingen van de erflater na dat moment.

Het testament van de man

Vaststaat dat het testament in taalkundige zin helder is: in het testament staat heel duidelijk dat de erflater zijn kinderen benoemt tot zijn enige erfgenamen. Daarmee is de kous nog niet af. Volgens vaste jurisprudentie is uitleg nodig om te kunnen vaststellen of de bewoordingen van het testament duidelijk genoeg zijn en op welk rechtsgevolg het testament is gericht.

Voorkomen zeggenschap In dit geval heeft de erflater willen voorkomen dat bij zijn overlijden zijn ex-echtgenote zeggenschap over zijn vermogen zou krijgen. De rechtbank (ecli:nl:rbdha:2021:1204) gaat ervan uit dat de man in elk geval die verhouding bij testament heeft willen regelen. Hiermee is echter nog niet gezegd dat dit uitsluitend de bedoeling was van de man. Het kon ook de bedoeling zijn geweest dat de kinderen zouden moeten erven. De rechtbank ziet dan ook geen aanleiding om aan het testament een andere uitleg te geven dan de uitleg die volgens de bewoordingen voor de hand ligt, namelijk dat de man zijn kinderen tot zijn enige erfgenamen heeft willen benoemen. Dit betekent dat er geen doorslaggevende betekenis kan worden gegeven aan het feit dat de man zou hebben gezegd dat hij ervan uitging dat de wettelijke verdeling van toepassing zou zijn, omdat hij een geregistreerd partnerschap was aangegaan met zijn partner. Datzelfde geldt voor de eigen verklaring van zijn partner, dat de man tegen haar had gezegd dat hij ervan uitging dat hun erfrechtelijke situatie goed geregeld was, omdat zij elkaars geregistreerd partner waren.

Conclusie

Rechters zullen zich uiterst terughoudend opstellen bij het ‘achteraf interpreteren’ van een testament. De rechter moet ervan uitgaan dat een gemaakt testament de laatste wil van de erflater weergeeft. Het testament kan daarom niet zomaar terzijde worden geschoven met de veronderstelling dat dit waarschijnlijk niet (meer) was wat de erflater wilde. Het wijzigen van een testament is alleen mogelijk door het laten opmaken van een nieuw testament. Voor duidelijkheid is een afspraak bij de notaris dus geboden!

bz-advies

Persoonlijke omstandigheden kunnen veranderen en ook de wetgeving verandert. Beoordeel daarom regelmatig een testament en laat zo nodig een nieuw testament opmaken.

De inhoud van een testament is erg belangrijk. Een testament moet voor nabestaanden geen twijfel oproepen of de inhoud wel overeenkomt met de wensen van de erflater. Een goed testament geeft nabestaanden duidelijkheid en zekerheid.

Contactgegevens

Indicator BV | Schootense Dreef 31 | Postbus 794 | 5700 AT Helmond

Tel.: 0492 - 59 31 31 | Fax: 040 - 711 17 00

klantenservice@indicator.nl | www.indicator.nl

 

KvK-nummer: 17085336 | Btw-nummer: NL-803026468B01