PENSIOEN - 08.02.2022

Weduwe moet betalen voor pensioenvoorziening van ex

Vermogen kan aan een BV worden onttrokken, zodat de pensioenverplichting in eigen beheer niet kan worden nagekomen. Hier speelt dan aansprakelijkheid in privé van de directeur. Wat als deze is overleden? Wie is er dan aansprakelijk?

Verevening pensioenrechten

Als Henk en Trees gaan scheiden, wordt er een echtscheidingsconvenant opgesteld. Daarin staat dat Trees recht heeft op de helft van de pensioenrechten die Henk in zijn holding-BV in eigen beheer heeft opgebouwd.

Convenant. Omdat behalve de pensioenvoorziening er in de BV verder geen activiteiten worden uitgevoerd, komt in het convenant te staan dat er een voorziening wordt getroffen dat overboekingen vanuit de BV niet alleen voorzien moeten zijn van de handtekening van de directeur (Henk), maar ook van een door Trees aan te wijzen persoon. Dit dient ervoor om te zorgen dat de rechten van Trees gewaarborgd zijn en blijven.

Nieuwe dga

Een aantal jaren na de echtscheiding overlijdt Henk. Zijn nieuwe echtgenote Mia is zijn enige erfgename. Als enig aandeelhouder van de holding-BV benoemt ze zichzelf tot directeur. In deze functie heeft ze de taak om de pensioenvoorziening uit te voeren.

Te weinig geld in kas

Drie jaar daarna ontvangt Trees een brief van de holding-BV, getekend door Mia, dat de BV wegens gebrek aan liquiditeiten de pensioenverplichtingen niet meer kan nakomen. Als Trees de zaak laat onderzoeken, blijkt dat er door Henk sinds de echtscheiding tot aan zijn overlijden jaarlijks aanzienlijke bedragen zijn overgeboekt uit het vermogen van de BV. Daardoor bedraagt het eigen vermogen nog maar € 36.271. Dat is ruimschoots te weinig om de pensioenvoorziening te kunnen uitvoeren zoals was overeengekomen.

Vermogen weggesluisd

Trees leidt schade tot een bedrag van maximaal € 242.997. Deze schade is ontstaan omdat de directie van de BV (Henk) onrechtmatig heeft gehandeld door bewust vermogen aan de BV te onttrekken.

Wetenschap. Hij wist dat deze middelen uitsluitend bestemd waren om aan de pensioenverplichtingen te kunnen voldoen. Door vermogen uit de BV te halen, is dat niet meer mogelijk. Ook wist hij dat de BV geen verhaal zou bieden. Zijn handelen is dusdanig onrechtmatig geweest dat hem daarvan een persoonlijk ernstig verwijt kan worden gemaakt.

Aansprakelijkstelling. Omdat Henk inmiddels is overleden, stelt Trees Mia in privé aansprakelijk voor de schade. Als erfgename van Henk is zij aansprakelijk voor het onrechtmatige handelen van haar man.

Als bestuurder onrechtmatig handelen

De Hoge Raad heeft al eerder als criterium vastgesteld dat een bestuurder van een BV in privé aansprakelijk kan worden gehouden voor de schade van een schuldeiser, indien het handelen of nalaten van de bestuurder ten opzichte van de schuldeiser in de gegeven omstandigheden zodanig onzorgvuldig is, dat hem daarvan persoonlijk een ernstig verwijt kan worden gemaakt (ECLI:NL:HR:2006:AZ0758) . Van een dergelijk verwijt zal in ieder geval sprake kunnen zijn als komt vast te staan dat de bestuurder wist of redelijkerwijs behoorde te weten dat de door hem bewerkstelligde of toegelaten handelswijze van de vennootschap tot gevolg zou hebben dat deze haar verplichtingen niet zou nakomen en ook geen verhaal zou bieden voor de als gevolg daarvan optredende schade.

Van alles op de hoogte

De rechter stelt vast dat Henk tot zijn overlijden de enige directeur was van de holding-BV en daardoor dus ook als enige kon beschikken over het vermogen van de BV. Uit de jaarrekeningen blijkt dat de liquide middelen van de BV in de jaren voor zijn overlijden aanzienlijk zijn geslonken. Uit het echtscheidingsconvenant dat Henk heeft ondertekend, blijkt dat hij bekend was met het feit dat de liquide middelen van de BV dienden voor de pensioenuitkeringen, onder andere aan Trees.

T wee handtekeningen vereist

Uit de boekhouding en administratie van de holding-BV blijkt dat er overboekingen hebben plaatsgevonden die niet bestemd zijn voor de voldoening van de pensioenverplichtingen jegens Trees.

Echtscheidingsconvenant

Ook staat vast dat Henk geen uitvoering heeft gegeven aan zijn verplichting uit het echtscheidingsconvenant om bij de bank een voorziening te treffen dat voor overboekingen vanuit de BV niet alleen de handtekening van de directeur is vereist, maar ook de handtekening van een door Trees aan te wijzen persoon met de bedoeling om de belangen van Trees te beschermen. Alleen samen met deze persoon zou Henk bevoegd zijn om overboekingen te doen. Zo was het in het echtscheidingsconvenant overeengekomen.

Persoonlijk ernstig verwijt

Voor de rechter is het duidelijk dat van het handelen dan wel het nalaten tot handelen door Henk als bestuurder van de holding-BV, hem persoonlijk een ernstig verwijt kan worden gemaakt. Hij was op de hoogte van de pensioenvoorziening en het belang daarvan voor Trees.

Nagelaten om een maatregel te treffen. Ook heeft hij nagelaten om een maatregel te treffen bij de bank dat er twee handtekeningen nodig zouden zijn om overboekingen te doen. Daardoor heeft Henk ten opzichte van Trees onrechtmatig gehandeld omdat ze niet meer kan beschikken over de aan haar toekomende pensioenvoorziening.

Zelf niets te verwijten. Mia stelt dat ze niet in privé aansprakelijk is voor de schade, omdat haar als directeur van de holding-BV geen persoonlijk verwijt kan worden gemaakt. Maar daar is de rechter snel klaar mee. Het gaat immers niet om het handelen van Mia, maar om het onrechtmatig handelen van Henk in zijn functie van directeur van de BV.

Erfrecht is duidelijk

Wat regelt de wet hier? Na het overlijden van Henk heeft Mia alle aandelen van de holding-BV verkregen en daarna ook als dga gehandeld. Alleen al daaruit valt op te maken dat ze de nalatenschap van Henk zuiver heeft aanvaard. De wet zegt dat erfgenamen van rechtswege schuldenaar worden van de schulden van de erflater die niet met zijn dood tenietgaan (art. 4:82 lid 2 BW) . Dat geldt ook voor schulden die voortvloeien uit een onrechtmatige daad van de erflater. Ook zegt de wet dat schuldeisers van de nalatenschap hun vordering kunnen verhalen op de goederen van de nalatenschap (art. 4:184 lid 1 BW) . Omdat alle goederen van de nalatenschap bij Mia terecht zijn gekomen, kan Trees de schade op haar verhalen.

Hoe oordeelt de rechter?

Uitspraak Rechtbank Limburg. De rechter (ECLI:NL:RBLIM:2021:10018) oordeelt dat Mia in privé aansprakelijk is voor de gehele schade zoals die door een accountant zal worden vastgesteld. Na uitbetaling van dat bedrag door Mia kan Trees haar pensioenvoorziening voortaan zelf regelen. Mia moet ook nog € 6.907 aan proceskosten betalen!

Als een directeur zodanig handelt dat de BV niet meer aan haar verplichtingen kan voldoen en ook geen verhaal biedt, is dat onrechtmatig. De directeur kan dan in privé voor de schade aansprakelijk worden gesteld. Is de directeur inmiddels overleden, dan kunnen schuldeisers hun vorderingen verhalen op de erfgenamen. Bewaak dit.

Contactgegevens

Indicator BV | Schootense Dreef 31 | Postbus 794 | 5700 AT Helmond

Tel.: 0492 - 59 31 31 | Fax: 040 - 711 17 00

klantenservice@indicator.nl | www.indicator.nl

 

KvK-nummer: 17085336 | Btw-nummer: NL-803026468B01