Afscheid als aandeelhouder regelen

Aandeelhoudersovereenkomst

Wat moet er geregeld worden? In een aandeelhoudersovereenkomst regelen aandeelhouders onderling wat er in specifieke situaties moet gebeuren, bijv. ingeval een aandeelhouder komt te overlijden. De overblijvende aandeelhouder zal immers niet graag opgescheept willen worden met de erfgenamen van de overleden aandeelhouder. En wat te doen als een aandeelhouder arbeidsongeschikt raakt? Blijft deze dan tot in lengte van jaren meeprofiteren van de revenuen van de BV, terwijl er geen arbeid meer wordt verricht? Om nog maar niet te denken aan incompetentie, nalatigheid, etc. welke te wijten is aan een bepaalde aandeelhouder van de BV.

Bij overname van de BV. Ook als er sprake is van een overname van een BV door een nieuwe aandeelhouder, wil deze vaak dat de oude, zittende aandeelhouder nog een tijdje in het bedrijf meedraait. Met name investeerders eisen vaak dat de (oude) aandeelhouders gedurende een aantal jaren nog aan de BV verbonden blijven en aldus hun commitment uitspreken.

Bij vertrek van een aandeelhouder

Aandelen aanbieden, tegen welke waarde? Het is raadzaam om in een aandeelhoudersovereenkomst voor al dit soort situaties aparte bepalingen op te nemen, waarbij met name wordt vastgelegd wanneer, hoe en bovenal tegen welke waarde, de vertrekkende aandeelhouder zijn aandelen in de BV aan de andere aandeelhouder(s) moet aanbieden. Nu is elk vertrek natuurlijk anders.

Bad leavers. Er kan sprake zijn van gedwongen vertrek of een vertrek dat te wijten is aan de vertrekkende aandeelhouder zelf, bijv. bij gebleken ongeschiktheid, verbreken van de managementovereenkomst, ontslag als werknemer vanwege gewichtige of dringende reden, overtreding van de geheimhoudingsplicht of concurrentiebeding, e.d. Let op. Het spreekt voor zich dat in zo’n geval de waarde van de aandelen zo laag mogelijk wordt vastgesteld, bijv. op nominale waarde. Het is dan uiteraard niet logisch om de vertrekkende aandeelhouder nog eens flink te belonen. Dergelijke regelingen noemt men ook wel bad leavers.

Good leavers. Aan de andere kant kent men de zogenoemde ‘good leavers’, bijv. een vertrek ten gevolge van pensionering of na einde van de vooraf aangegeven tijd dat men nog aan de BV verbonden zou zijn, maar ook bijv. bij arbeidsongeschiktheid. In deze gevallen wordt voor de prijsbepaling van de aandelen meestal aangesloten bij de marktwaarde. Tip. Deze kan bijv. bindend worden vastgesteld door een erkende Register Valuator.

Neutral leaver. Uiteraard is er ook een tussenweg denkbaar, de zogenoemde ‘neutral leaver’ (ook wel ‘early leaver’ genoemd). Deze kan van toepassing zijn als een meewerkende aandeelhouder bijv. binnen de vooraf overeengekomen meewerkperiode besluit het bedrijf te verlaten. Zo’n neutral leaver-regeling voorziet dan vaak in een (oplopende) staffel, waardoor de overnameprijs hoger wordt naarmate de vertrekkende aandeelhouder langer heeft meegewerkt. De neutral leaver geeft dan een hogere prijs voor de aandelen aan dan de bad leaver, maar een lagere prijs dan op grond van de good leaver-bepaling in de aandeelhoudersovereenkomst het geval zou zijn geweest.

Betaling. Leg ook vast hoe de betaling moet geschieden. Ineens, dat een grote aanslag op de liquiditeit kan betekenen, dan wel in termijnen.