Uw volgende stap

Rechtbank Noord-Holland, ECLI:NL:RBNHO:2022:4606

[Rechtspraak]

Erfenis als erfgenaam niet zomaar aanvaarden

Bezittingen. Op een dag krijgt u te horen dat een dierbare is overleden en dat deze u als (mede-)erfgenaam in het testament heeft opgenomen. Bij een erfenis denken we vaak dat er iets te verdelen is. De overledene laat immers bezittingen na in de vorm van geld, bankrekeningen, huisraad, etc.

Schulden. Maar pas op: ook de schulden van de overledene behoren tot diens nalatenschap. Als u de nalatenschap zomaar aanvaardt, bent u met uw eigen vermogen aansprakelijk voor alle schulden van de overledene. Tip.  Zeker als u niet geheel op de hoogte bent van de vermogenspositie van de overledene, doet u er beter aan om de erfenis beneficiair te aanvaarden.

Beneficiair aanvaarden

Drie maanden de tijd. U heeft drie maanden de tijd om deze beslissing te nemen. Gedurende deze drie maanden kunt u (laten) inventariseren wat de bezittingen en schulden van de overledene zijn. Dat wordt opgenomen in de zogeheten ‘boedelbeschrijving’. Er zijn geen wettelijke voorschriften over hoe deze boedelbeschrijving eruit moet zien, maar u doet er goed aan dit niet zelf te doen als u daar geen ervaring mee heeft. Schakel dan een boedelnotaris of een andere specialist in.

Pas op! U moet zich gedurende deze drie maanden niet gaan gedragen als een erfgenaam die zuiver zou hebben aanvaard. Daarvan kan namelijk al snel sprake zijn, bijv. als u spullen met een bepaalde economische waarde (denk aan familiebezittingen) uit de woning van de overledene meeneemt of als u zich bij de bank meldt om afgifte van een volmacht teneinde over de bankrekeningen van de overledene te kunnen beschikken om schulden te voldoen. Let op.  Wacht daarom in voorkomende gevallen niet te lang met de beneficiaire aanvaarding.

Regelen uitvaart. Het regelen van de uitvaart wordt niet beschouwd als daad van aanvaarding. Maar als opdrachtgever van de uitvaart, bent u wel aansprakelijk voor deze kosten als later mocht blijken dat de nalatenschap niet toereikend is.

Hoe doet u dat dan?

Formulier rechtbank. Beneficiair aanvaarden doet u door (al dan niet via de notaris) een formulier in te vullen bij de rechtbank die hoort bij de laatste woonplaats van de overledene. Na beneficiaire aanvaarding kunt u ook eventuele schulden van de overledene betalen uit diens beschikbare middelen. Zijn er meer schulden, dan draait u daar niet met uw privévermogen voor op.

Andere erfgenamen. Zijn er meerdere erfgenamen, dan heeft uw beneficiaire aanvaarding ook voor hen gevolgen. Gedurende drie maanden na uw keuze kunnen zij ook nog zelf een keuze maken tussen al dan niet zuiver aanvaarden. Doen ze niets, dan aanvaarden ook zij zelf beneficiair. Maar hebben ze eerder anders beslist of zuiver aanvaardt, dan blijft deze keuze gelden.

Rol van de adviseur. Er is ook een rol weggelegd voor de adviseur. Zo oordeelde Rechtbank Noord-Holland onlangs dat een adviseur die zijn cliënt adviseert om een erfenis zuiver te aanvaarden zonder te controleren of de schulden niet hoger zijn dan de bezittingen, een beroepsfout maakt (ECLI:NL:RBNHO:2022:4606) .

Legaat? Bent u geen erfgenaam, maar krijgt u volgens het testament een legaat, dan heeft u enkel een vordering op de nalatenschap. U deelt dan niet in de schulden van de overledene. Hooguit kan de nalatenschap dermate negatief zijn dat het legaat niet (geheel) kan worden uitgekeerd.