Afwaarderen wegens financiële slechte situatie BV is zakelijk

Casus Belanghebbende heeft een rekening-courantvordering op de BV, waarin zij een aanmerkelijk belang heeft. De voorwaarden met betrekking tot deze vordering zijn niet schriftelijk vastgelegd. Na eerdere fiscale afwaarderingen wordt het restant van de vordering in de aangifte IB 2015 als tbs-verlies verwerkt. De inspecteur corrigeert de aangifte, want de inspecteur stelt dat de afwaardering op basis van goed koopmansgebruik niet is toegestaan en dat de lening onzakelijk is. Het tbs-verlies is niet aftrekbaar en de belanghebbende gaat in beroep.

Inspecteur weigert afwaardering

Het eigen vermogen van de vennootschap is al enkele jaren negatief, terwijl de rekening-courantvordering oploopt. Belanghebbende waardeert in 2013 en 2014 al een deel van de vordering af in haar aangifte IB. In 2015 wenst belanghebbende nogmaals een groot bedrag af te waarderen. De inspecteur stelt dat dit op basis van goed koopmansgebruik niet is toegestaan. Volgens de inspecteur heeft er in 2014/2015 een reorganisatie plaatsgevonden binnen het concern. Door deze reorganisatie is er in 2017 een aanzienlijk positief resultaat bereikt. Op het moment van afwaardering was er volgens de inspecteur dan ook een gerede kans dat het bedrag van de rekening-courantvordering afgelost kon worden.

(On)zakelijke rekening-courantverhouding Daarnaast stelt de inspecteur dat de rekening-courantvordering van aanvang af onzakelijk is, omdat met betrekking tot de rekening-courantvordering geen (schriftelijke) afspraken gemaakt zijn over de aflossing, zekerheden, kredietplafond en rente. Er zijn geen zekerheden gesteld en de rente wordt bijgeschreven. De inspecteur stelt dat onder deze omstandigheden geen rentepercentage kan worden vastgesteld, waarbij een onafhankelijke derde nog bereid zou zijn om een lening onder dezelfde voorwaarden te verstrekken.

Oordeel Hof Arnhem-Leeuwarden

Hof Arnhem-Leeuwarden (ecli:nl:gharl:2022:5843) oordeelt dat volgens goed koopmansgebruik een afwaardering van een vordering aan de orde is wanneer, beoordeeld naar de toestand op de balansdatum, er sprake is van een reëel risico dat de vordering niet of voor een deel niet zal worden terugbetaald. Het hof oordeelde dat ultimo 2015 het reële risico bestond dat de vordering niet zou worden terugbetaald, ondanks het (eenmalige) positieve resultaat dat in 2017 behaald werd middels de reorganisatie. De belanghebbende wordt door het hof dan ook in het gelijk gesteld en zij mag de rekening-courantvordering in 2015 afwaarderen.Het hof verwierp de stelling van de inspecteur dat de vordering van het begin af aan onzakelijk was geweest of gedurende de looptijd onzakelijk is geworden. Dat er geen schriftelijke afspraken gemaakt waren en dat de rente werd bijgeschreven, bracht niet zonder meer mee dat er sprake was van een onzakelijke vordering. Ook dat er geen rentepercentage kon worden vastgesteld, waarbij een onafhankelijke derde bereid zou zijn een lening onder dezelfde voorwaarden te verstrekken, heeft de inspecteur niet hardgemaakt.

Oorsprong zakelijke overeenkomsten

Hof Arnhem-Leeuwarden gaat in deze casus niet in op de stelling van de belanghebbende dat deze vordering haar oorsprong vindt in zakelijke overeenkomsten. De rekening-courant is namelijk grotendeels ontstaan door het bijschrijven van onbetaalde huur- en stamrechtverplichtingen. Op basis van vaste jurisprudentie is de aangevoerde onzakelijke leningsjurisprudentie door de inspecteur dan niet van toepassing op het (overgrote) deel van de vordering dat ziet op deze huur- en stamrechtverplichtingen. Indien het voorgaande van toepassing is, zou de afwaardering van de rekening-courantvordering in de terbeschikkingstellingsregeling zijn toegestaan.

bz-advies

Voorkom een (on)zakelijkheidsdiscussie over de schuldvordering met de Belastingdienst en stel zakelijke voorwaarden aan de schuldvordering, zodat een eventuele toekomstige afwaardering ten laste van het resultaat kan worden gebracht.