ERFBELASTING - 21.09.2022

Samenwoners en gehuwden: voorkom te veel erfbelasting!

Ongehuwd samenwonen

Geen boedelmenging. Het enkele feit dat partners gaan samenwonen, heeft geen civielrechtelijke gevolgen. Er treedt geen boedelmenging op, hetgeen betekent dat ieder eigenaar blijft van zijn bezittingen en schulden.

Gemeenschap van goederen

Beperkte gemeenschap van goederen. Indien de aanstaande echtgenoten voor het huwelijk geen huwelijkse voorwaarden opstellen, trouwen zij in beperkte gemeenschap van goederen. Dat is het wettelijke uitgangspunt sinds 1 januari 2018. Dit geldt ook voor de geregistreerd partner.

Algehele gemeenschap van goederen. Voor 1 januari 2018 trouwde of registreerde men standaard in algehele gemeenschap van goederen. Verschillen tussen deze beperkte en algehele gemeenschap van goederen zitten er (kort gezegd) in dat bij de algehele gemeenschap van goederen het totale vermogen van ieder van de echtgenoten gezamenlijk wordt. De algehele gemeenschap van goederen heeft een magnetiserende werking. Ook vallen erfenissen en schenkingen in deze algehele gemeenschap van goederen, tenzij deze erfenissen en schenkingen onder een uitsluitingsclausule werden verkregen. Bij de beperkte gemeenschap van goederen (sinds 1 januari 2018) blijft het voorhuwelijkse vermogen van de echtgenoten privé en dat vermogen valt niet in de (beperkte) gemeenschap van goederen. Alleen het voorhuwelijkse gemeenschappelijke vermogen valt in de beperkte gemeenschap alsmede hetgeen tijdens het huwelijk wordt verkregen. Ook blijven erfenissen en schenkingen standaard privé, tenzij door de overledene of schenker anders is bepaald. Met de inwerkingtreding van de beperkte gemeenschap van goederen als wettelijk uitgangspunt, blijven de privévermogens van de echtgenoten groter en is het gemeenschappelijk vermogen kleiner dan bij een algehele gemeenschap van goederen. Hiervan kan echter worden afgeweken door het opstellen van huwelijkse voorwaarden bij de notaris, waaronder het aangaan van een algehele gemeenschap van goederen.

Erfbelasting

Samenwoners. Bij het overlijden van een van de partners kan, mits bij testament geregeld, het gehele vermogen van de partner worden nagelaten aan zijn partner. Indien samenwoners een notarieel samenlevingscontract opstellen, dan is in beginsel over de nalatenschap dezelfde vrijstelling erfbelasting als bij gehuwden van toepassing, welke € 680.645 (2022) bedraagt. Degenen die daarnaast nog erfbelasting willen besparen over de helft van het vermogen van hun partner, kunnen in algehele gemeenschap van goederen huwen en zonder boedelmenging op huwelijkse voorwaarden met een finaal verrekenbeding huwen, zodat bij overlijden afgerekend wordt alsof er sprake was van een algehele gemeenschap van goederen Dan is nog slechts over de helft van het gehele vermogen van de overleden partner, verminderd met de vrijstelling van € 680.645, erfbelasting verschuldigd.

Echtgenoten. Willen echtgenoten zo veel mogelijk erfbelasting besparen na het overlijden van een van de partners, dan kan dat door alsnog een algehele gemeenschap van goederen aan te gaan. Dit dient dan wel bij de notaris geregeld te worden. Op deze wijze wordt de echtgenoot ook voor het privévermogen van voor het huwelijk van de andere echtgenoot voor de helft eigenaar, waarover dan geen erfbelasting verschuldigd is. Dient echter het vermogen tijdens leven gescheiden te blijven, dan kan dat met een finaal verrekenbeding in de huwelijkse voorwaarden.