Partneralimentatie: via gezamenlijke advocaat getekend verzoekschrift is voldaan aan schriftelijkheidsvereiste

Echtscheiding. Na een huwelijk van vijf jaar gaan Henk en Trees uit elkaar. Ze hebben twee kinderen. Door hun gezamenlijke advocaat wordt bij de rechtbank een gemeenschappelijk verzoekschrift tot echtscheiding ingediend. Dit verzoekschrift is door de advocaat ondertekend. In het verzoekschrift staat dat partneralimentatie wordt uitgesloten, omdat de beide echtgenoten ieder voor zich in staat zijn om in hun eigen levensonderhoud te voorzien (‘nihilbeding’). Ook is er in het verzoekschrift een zogenoemd ‘niet-wijzigingsbeding’ opgenomen. Op basis daarvan wordt bepaald dat de alimentatie-overeenkomst in geval van een wijziging van de omstandigheden niet door de rechter kan worden gewijzigd.

Niet rechtsgeldig. Na de echtscheiding wonen de kinderen bij de Trees die het ouderlijk gezag over hen uitoefent. Omdat ze nog erg jong zijn, wordt er door Trees ouderschapsverlof opgenomen. Daardoor heeft ze minder inkomen. Als aanvulling daarop wil ze dat Henk per maand € 1.500 partneralimentatie betaalt. In het echtscheidingsverzoek is weliswaar een niet-wijzigingsbeding opgenomen, maar dat is alleen door de advocaat en niet door haar getekend. Dat beding is volgens Trees daarom niet rechtsgeldig.

Wat zegt de wet?

Bij de overeenkomst tot het al dan niet betalen van partneralimentatie kan worden bedongen dat deze niet door de rechter kan worden gewijzigd op grond van wijziging van omstandigheden. Een zodanig beding kan slechts schriftelijk worden gemaakt (art. 1:159 lid 1 BW) . Desondanks kan de overeenkomst bij een latere beschikking worden gewijzigd als er sprake is van een zodanig ingrijpende wijziging van omstandigheden dat de ex-echtgenoot die het verzoek tot wijziging heeft ingediend, naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid niet langer aan het niet-wijzigingsbeding mag worden gehouden (art. 1:159 lid 3 BW) . Het vereiste dat het niet-wijzigingsbeding schriftelijk moet worden gemaakt, moet partijen ervan weerhouden om al te lichtvaardig in te stemmen.

Getekend namens beide partijen

In de wet staat alleen dat het beding schriftelijk moet worden vastgelegd. Daaruit volgt niet dat dit schriftelijk stuk door beide (ex-)echtgenoten persoonlijk moet worden ondertekend. In dit geval is het niet-wijzigingsbeding vastgelegd in het gemeenschappelijk verzoekschrift dat door de advocaat is getekend. Daarmee is er voldaan aan het schriftelijkheidsvereiste. Het verzoekschrift is in opdracht van Henk en Trees ingediend die daarbij door hun gezamenlijke advocaat werden vertegenwoordigd. Daardoor is er sprake van een rechtsgeldig beding. Het feit dat Trees ouderschapsverlof heeft opgenomen is geen zodanig ingrijpende wijziging van omstandigheden dat ze naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid niet meer aan het wijzigingsbeding en het nihilbeding mag worden gehouden, aldus de Hoge Raad (ECLI:NL:HR:2022:1493) .

Wel kinderalimentatie. Het niet-wijzigingsbeding ziet niet op het betalen van kinderalimentatie. Door het inkomensverlies van Trees moet Henk voor zijn beide kinderen wel kinderalimentatie gaan betalen. De hoogte daarvan moet nog worden vastgesteld!