RUIMTELIJKE ORDENING - 23.12.2022

Bouwen door ergens anders een bedrijf te laten stoppen?

Stikstof is een hot item in het omgevingsrecht. De natuur is ernstig geschaad en moet hersteld worden. Bouwen kan, maar dan moet het project stikstofneutraal zijn of de stikstofruimte moet van elders komen. Wat besliste de Raad van State onlangs?

Vergunning. Op grond van de Wet natuurbescherming is het verboden zonder vergunning van de provincie een project te realiseren dat niet nodig is voor het beheer van een Natura 2000-gebied en waarvan op voorhand niet kan worden uitgesloten dat het project significante gevolgen kan hebben voor een Natura 2000-gebied, bijv. in Natura 2000-gebieden waarvan de kwaliteit al slecht is. Of er sprake is van een toename van stikstof wordt bepaald aan de hand van de uitgangspositie, de zogenoemde ‘referentiesituatie’. Dat kan een al geldende natuurvergunning zijn of een milieutoestemming die gold op de referentiedatum.

Significante gevolgen. Als niet op voorhand is uit te sluiten dat een project nadelig is voor een Natura 2000-gebied, kan de provincie een vergunning verlenen als uit een passende beoordeling blijkt dat het project de natuurlijke kenmerken van dat gebied niet aantast. Bij een passende beoordeling mag men rekening houden met zogeheten ‘mitigerende’ maatregelen. Dat zijn maatregelen die specifiek zijn opgenomen om eventuele schadelijke gevolgen te voorkomen of te verminderen.

Extern salderen

Zo’n maatregel kan extern salderen zijn. Daarmee wordt voorkomen dat de nieuwe ontwikkeling tot een toename van de stikstofdepositie op Natura 2000-gebieden leidt. Let op.  Er moet dan wel een directe samenhang zijn tussen de intrekking van de ene en de verlening van de andere vergunning.

Bedrijf uitkopen. Het is mogelijk om hiervoor een overeenkomst te sluiten tussen het bedrijf dat stopt en het bedrijf dat wil uitbreiden of wil bouwen. Ook van belang zijn de locatie van het bedrijf dat stopt en dat dus eerder stikstof veroorzaakte en de locatie waar gebouwd moet worden.

Hetzelfde Natura 2000-gebied. Het moet om hetzelfde Natura 2000-gebied gaan. Een project in Rotterdam zal daarom niet snel gefaciliteerd kunnen worden door het opkopen van een boerderij in Limburg, omdat deze activiteiten tot stikstofdepositie op verschillende locaties leiden.

Definitief. Tot slot moet het na sluiting van de overeenkomst onmogelijk zijn om weer opnieuw stikstof uit te stoten op het gebied. Derden moeten dus kennis kunnen nemen van deze overeenkomst door deze (gedeeltelijk) openbaar inzichtelijk te maken. Een andere mogelijkheid is om voor het stoppende bedrijf via het bestemmingsplan en het vergunningentraject een herstart onmogelijk te maken.

Recente uitspraak

Provincie op de vingers getikt. De Raad van State deed onlangs uitspraak in een zaak die ging over het extern salderen (ECLI:NL:RVS:2022:3074) . Hierbij was er weliswaar een overeenkomst gesloten tussen een melkveehouder en een provincie, maar deze was geheim gebleven en bovendien gold de overeenkomst maar voor een beperkte termijn. De boer die in dit geval moest stoppen, kon na afloop van de overeenkomst dus weer opnieuw een vergunning aanvragen en krijgen. Er had behalve een permanente beëindiging ook een verplichting tot het afbreken van stallen of iets dergelijks moeten worden afgesproken.

Extern salderen luistert nauw. Deze uitspraak benadrukt dat er weliswaar mogelijkheden zijn om een bouwproject door te laten gaan en daarvoor een ander bedrijf te laten stoppen, maar dat dit goed moet worden vastgelegd en permanent geborgd moet worden en bovendien aan strikte voorwaarden moet voldoen. Laat u zeer goed adviseren als dit speelt.

Om een bouwproject waarbij stikstof vrijkomt te kunnen laten doorgaan, kan het uitkopen van bedrijven die veel stikstof uitstoten, oplossing bieden. De stikstof die vrijkomt met een bouwproject, wordt dan weggestreept tegen de stikstof van een bedrijf dat stopt. Extern salderen heet dat ook wel. Dat is wel aan strenge regels gebonden.

Contactgegevens

Indicator BV | Schootense Dreef 31 | Postbus 794 | 5700 AT Helmond

Tel.: 0492 - 59 31 31 | Fax: 040 - 711 17 00

klantenservice@indicator.nl | www.indicator.nl

 

KvK-nummer: 17085336 | Btw-nummer: NL-803026468B01