Onbelast wegstrepen rekening-courant?

Verweer De dga kan dan mogelijk als verweer voeren dat de winstuitdeling al eerder heeft plaatsgevonden en navordering niet meer mogelijk is. Hof Arnhem-Leeuwarden (ecli:nl:gharl:2022:8889) nam met dit verweer in ieder geval geen genoegen.

Casus Een dga had naast zijn BV een eenmanszaak. In de jaren ’90 van de vorige eeuw leende de dga voor zijn eenmanszaak van de vennootschap. In de overeenkomsten van de geldlening waren weliswaar zekerheden opgenomen, maar de BV heeft de zekerheidsrechten nooit uitgeoefend. In de aangifte vennootschapsbelasting van de BV is in 2015 de vordering op de dga afgewaardeerd met € 823.137. De Belastingdienst heeft deze afwaardering gecorrigeerd en als winstuitdeling bij de dga in aanmerking genomen. Hierover is de dga ab-heffing verschuldigd. De dga is in 2017 overleden.

Het geschil Voor Hof Arnhem-Leeuwarden is in geschil of de winstuitdeling in 2015 heeft plaatsgevonden of dat er al in een eerder jaar sprake was van een winstuitdeling. Als het hof oordeelt dat er sprake is van een winstuitdeling, moet dan de helft van de winstuitdeling aan de echtgenote worden toegerekend?

Moment winstuitdeling?

De erfgenamen stellen zich op het standpunt dat de verstrekte gelden al voor 2015 het vermogen van de BV definitief hebben verlaten en de inspecteur geen mogelijkheid heeft om na te vorderen. Het hof is van oordeel dat de erfgenamen dit niet kunnen aantonen. Van belang vindt het hof daarbij dat de dga en de BV zich gedurende een zeer lange periode als schuldenaar en schuldeiser hebben gedragen. Zo werd in de rekening-courantverhouding tussen de dga en de BV de rente op de schuld steeds bijgeboekt en aflossingen afgeboekt. Ook in het verzoek om toepassing van de kwijtscheldingswinstvrijstelling in 2015 ziet het hof een bevestiging dat er altijd een reële terugbetalingsverplichting is geweest. Volgens het hof hebben de erfgenamen dan ook niet aannemelijk gemaakt dat bij het aangaan van de leningen de dga de opgenomen gelden nooit zou kunnen terugbetalen. Evenmin kunnen de erfgenamen aannemelijk maken dat de schuldverhouding tussen de dga en de BV al voor 2015 teniet is gegaan. In de aangiften vennootschapsbelasting van de afgelopen jaren is nooit een winstuitdeling aangegeven.

Beoordeling

Leent een dga geld van zijn vennootschap, dan is er fiscaal sprake van een lening. Dat is anders indien op het moment van de opname van de gelden vaststaat dat de dga de lening niet kan aflossen. Er is dan sprake van een verkapte winstuitdeling. In het geval van ‘onze’ dga is de geldopname echter verantwoord als een lening en ook nadien is er gehandeld als ware er sprake van een lening. Het hof maakt duidelijk dat als later het standpunt wordt ingenomen dat de kwalificatielening onjuist was, omdat er sprake was van een dividenduitkering, de dga (of diens erfopvolgers) aannemelijk moet maken dat ten tijde van de opname van de gelden, de dga deze niet kon terugbetalen. Volgens het hof is dit niet aannemelijk gemaakt. Deze uitspraak maakt duidelijk dat het vaak nog niet zo eenvoudig is om vele jaren later het standpunt in te nemen dat de dga reeds ten tijde van het opnemen van het geld de lening niet kon aflossen. Het hof gooit daarmee de deur voor onbelast wegstrepen niet dicht, maar maakt wel duidelijk dat het bewijstechnisch niet zo eenvoudig is om dit standpunt rond te krijgen. Daarbij gaan we nog maar niet in op de mogelijke andere discussies die een dga (en zijn adviseur) over zich kan afroepen met dit standpunt, zoals het onjuist hebben gedaan van de aangifte.

bz advies

De Belastingdienst is zeer kritisch bij transacties tussen een dga en zijn BV. Een onzakelijke bevoordeling van de dga is een verkapte winstuitdeling en een onzakelijke bevoordeling van de BV wordt veelal als informele kapitaalstorting aangemerkt. De (zakelijke) motieven spelen daarbij een belangrijke rol.