Goed nieuws voor de boeren!

Stikstofrechten Al enige tijd domineren de acties van de boeren het nieuws. Laatste stand van zaken is dat de boosheid van de boeren zich nu heeft gericht op de opkoop van Schiphol van stikstofrechten, waarbij in de discussie dan wordt vergeten dat de boeren zelf hun stikstofrechten verkopen aan Schiphol voor de beste prijs en niet aan andere partijen of dat er geen mest meer mag worden uitgereden op grond binnen drie meter verwijderd van een sloot. Een maatregel die al lang bekend is bij boeren, maar waarvan ze gehoopt hadden dat deze maatregel nog een jaar kon worden uitgesteld. Gevolg, een verontwaardigde reactie van de boeren. In dit sterk gepolariseerde debat is er een klein lichtpuntje voor de boeren. Heeft u net uw stikstofrechten voor een beste prijs verkocht, moet u meteen belasting betalen over de behaalde boekwinst! Of toch niet.

Afrekenen over boekwinst

Rechtbank Gelderland heeft zich onlangs gebogen over een casus (ecli:nl:rbgel:2022:6444) waarbij de boekwinst behaald met de verkoop van fosfaatrechten speelde. Belanghebbende exploiteerde samen met zijn partner een vleesvarkenshouderij in combinatie met een jongvee-, opfok- en akkerbouwbedrijf. In verband met de invoering van een stelsel van melkveefosfaatrechten per 1 januari 2018 waren melkveefosfaatrechten nodig om melkvee te mogen houden in Nederland. Voor het houden van vleesvee waren er geen fosfaatrechten nodig. Belanghebbende had 2.436 kg aan fosfaatrechten toegekend gekregen op basis van het gemiddeld aantal gehouden stuks melkvee in het referentiejaar 2014 en op de peildatum 2 juli 2015. In de loop van 2018 werden de plannen voor het houden van jongvee ten behoeve van de afzet aan melkveehouders herzien. Door de mogelijke vernietiging van de PAS-vergunning en verminderde vraag naar drachtige vaarzen voor de melkveehouderij, legde belanghebbende zich meer toe op de vleesvarkenshouderij. Hierdoor hield belanghebbende fosfaatrechten over die hij vervolgens in 2018 verkocht. Voor de behaalde boekwinst vormde belanghebbende een HIR. De inspecteur maakte onderscheid in benutte fosfaatrechten voor de melkveehouderij (10%) en niet-benutte fosfaatrechten. Slechts voor de boekwinst behaald met de verkoop van de 10% benutte fosfaatrechten, staat de inspecteur vorming van een HIR toe.

Voorwaarden HIR Alvorens überhaupt een HIR te kunnen vormen, moet er sprake zijn van een bedrijfsmiddel, waarmee bij de vervreemding van dit bedrijfsmiddel een boekwinst is behaald, aldus de rechtbank. Bedrijfsmiddelen zijn voorwerpen of zaken die in het jaar waarin zij voor het eerst worden gebruikt, in de bedrijfsuitoefening niet verdwijnen, zodat deze zaken en/of voorwerpen ook voor de volgende jaren betekenis hebben. Ook onlichamelijke zaken, zoals octrooien en patenten kunnen een bedrijfsmiddel zijn. Voorwerpen die voor de omzet zijn bestemd, kunnen geen bedrijfsmiddel zijn.

bz-advies

Fosfaatrechten zijn onlichamelijke bedrijfsmiddelen. De staatssecretaris heeft in 2003 goedgekeurd dat een melkquotum (ook een onlichamelijk bedrijfsmiddel) als een niet-duurzaam bedrijfsmiddel wordt aangemerkt waarop in maximaal tien jaar kan worden afgeschreven.

Oordeel rechtbank

De rechtbank constateert dat fosfaatrechten ook een bedrijfsmiddel kunnen zijn. Verder constateert de rechtbank dat belanghebbende op 1 januari 2018 de intentie had om de fosfaatrechten zelf in de eigen onderneming te benutten en belanghebbende maakt aannemelijk waarom de plannen om de fosfaatrechten zelf te benutten gedurende 2018 veranderden. Door de mogelijke vernietiging van de PAS-vergunning en de wijziging in de markt van het melkvee is het aannemelijk dat de bedrijfsuitoefening gedurende 2018 wijzigde en dat belanghebbende het grootste deel van de toegekende fosfaatrechten niet zelf zou gebruiken.De rechtbank oordeelt dat er sprake is van een bedrijfsmiddel voor de gehele fosfaatrechten en dat de behaalde boekwinst met de verkoop van de fosfaatrechten gedoteerd kan worden aan een HIR. De overige voorwaarden die verbonden zijn aan de vorming van een HIR, waren niet in geding, zodat belanghebbende een HIR kon vormen.