PENSIOEN IN EIGEN BEHEER - 31.01.2023

Onbelaste afkoop pensioen voor inwoner Zuid-Korea

Feiten

Een dga bouwt vanaf 1999 pensioen op bij zijn BV. In 2017 woont de dga in Zuid-Korea. Op 25 mei 2017 heeft de dga zijn pensioenaanspraak afgekocht voor € 1.008.545. De BV heeft daarbij € 524.444 aan loonheffingen ingehouden en afgedragen. In zijn aangifte inkomstenbelasting geeft de dga aan dat het heffingsrecht over het afgekochte pensioen aan Zuid-Korea toekomt. De inspecteur is het hier niet mee eens en belast de afkoop. De inspecteur beschouwt de dga tot aan de beroepsprocedure als binnenlands belastingplichtige.

Oordeel rechtbank

In beroep bij Rechtbank Den Haag is in geschil of het heffingsrecht over het afgekochte dga-pensioen aan Nederland toekomt (ecli:nl:rbdha:2022:12396) . De rechtbank oordeelt dat de pensioenafkoop als zodanig niet ten laste van de winst van de Nederlandse BV is gekomen. Dat betekent volgens de rechtbank dat het heffingsrecht aan Zuid-Korea toekomt op grond van het belastingverdrag tussen Nederland en Zuid-Korea. De rechtbank kent geen betekenis toe aan het feit dat de pensioenopbouw fiscaal gefaciliteerd in Nederland heeft plaatsgevonden.

Motivering rechtbank

De rechtbank verwijst voor zijn motivering naar twee uitspraken (ecli:nl:ghshe:1997:AA6062 - ecli:nl:ghshe:1997:AA6063) . Deze uitspraken gaan over afkoop van pensioen door een Nederlander die een inwoner van de Filippijnen was en een Nederlander die een inwoner van Thailand was. Hof Den Bosch heeft in 1997 geoordeeld dat Nederland geen heffingsrecht had over het afgekochte pensioen volgens de belastingverdragen die Nederland met respectievelijk de Filippijnen en Thailand heeft gesloten.

Fictieve afkoop bij emigratie De verwijzing van de rechtbank naar de uitspraken van Hof Den Bosch is niet logisch. Deze uitspraken zijn gedaan onder regime van de Wet IB 1964. In deze wet zat een heffingslek bij emigratie en opgebouwde pensioenen. Dat heffingslek heeft de wetgever in de Wet IB 2001 proberen te dichten. Dat is niet helemaal gelukt. Bij emigratie legt de Belastingdienst een conserverende aanslag op voor het opgebouwde pensioen. De relevante artikelen zijn 2.8, 3.83, 3.136 en 3.146 van de Wet IB 2001. Bij emigratie wordt de pensioenaanspraak geacht net aan het moment voor de emigratie te zijn afgekocht. Daardoor wordt er inkomstenbelasting en revisierente verschuldigd. De emigrant krijgt daarvoor een zogeheten ‘conserverende aanslag’. Echter, zolang de emigrant zijn pensioen regelmatig afwikkelt, bijv. niet afkoopt, vordert de Belastingdienst deze aanslag niet in. Na tien jaar scheldt de Belastingdienst de aanslag kwijt op verzoek (art. 25 lid 5 en art. 26 lid 2 IW) .

Onderscheid woonstaatheffing en bronstaatheffing Is op grond van een verdrag heffing over de afkoop van het pensioen toegewezen aan het woonland van een naar het buitenland verhuisde pensioengerechtigde, dan wordt de conserverende aanslag opgelegd op basis van de vrijgestelde pensioenaanspraken en de op het loon in mindering gebrachte pensioenbijdragen. Volgens artikel 10a.19 van de Wet inkomstenbelasting 2001 blijven de tot 15 juli 2009 opgebouwde aanspraken en bijdragen buiten beschouwing. Is er sprake van een bronstaatheffing, dan wordt de conserverende aanslag opgelegd op basis van de afkoopwaarde. Het verschil tussen beide is dat in het laatste geval ook het behaalde rendement in de grondslag van de conserverende aanslag wordt betrokken.

Geen conserverende aanslag In de casus van de rechtbank is geen conserverende aanslag opgelegd. Waarschijnlijk omdat de inspecteur de emigrant tot de beroepsprocedure nog als binnenlands belastingplichtige beschouwde.

bz-advies

Bij regelmatige afwikkeling van de pensioenaanspraak in het buitenland kan de emigrant de Belastingdienst verzoeken de conserverende aanslag tien jaar na emigratie kwijt te schelden. Voor kwijtschelding van een conserverende aanslag is een verzoek noodzakelijk. Bij niet-regelmatige afwikkeling, bijv. afkoop, binnen tien jaar na emigratie, vordert de Belastingdienst de aanslag wel in.