TESTAMENT - 03.02.2023

Machtiging tot verwerpen nalatenschap goed regelen

Als iemand onder bewind staat, moet een erfenis door de bewindvoerder beneficiair worden aanvaard. Soms kan de erfenis ook worden verworpen. Daarvoor is een machtiging van de kantonrechter vereist. Wat is goed om te weten?

Wat speelde hierover bij de rechter?

Geen afstammelingen en geen testament. Ger is ongehuwd en heeft geen kinderen. Hij heeft geen testament gemaakt. Als hij overlijdt, is zijn broer Jan een van zijn erfgenamen. Het erfdeel waar Jan recht op heeft, bedraagt ruim € 100.000. Omdat Jan zijn vermogen niet goed kan beheren, is dat onder bewind gesteld (art. 1:431 lid 1 BW) . Jaap is tot bewindvoerder benoemd.

Wat zegt de wet hierover?

Beneficiair aanvaarden of verwerpen. Als het vermogen van een erfgenaam onder bewind staat, kan deze niet zelf beslissen over aanvaarding of verwerping van de nalatenschap. Dat moet gebeuren door de bewindvoerder. Deze kan de nalatenschap niet zuiver aanvaarden, maar alleen beneficiair aanvaarden of verwerpen. Voor verwerping van de nalatenschap is de machtiging van de kantonrechter vereist (art. 4:193 lid 1 BW) .

Verzoek. Namens Jan dient Jaap bij de rechter het verzoek in om de nalatenschap van Ger te mogen verwerpen. Jan heeft niets aan het erfdeel dat hij zou krijgen. Jan is 70 jaar en zit in een zorginstelling. Hij heeft € 30.000 op zijn spaarrekening staan waar hij geen gebruik van maakt. Zijn inkomsten zijn genoeg om de kosten voor zijn verzorging te kunnen betalen.

Grootste deel naar de overheid. Als Jan € 100.000 krijgt, gaat zijn eigen bijdrage fors omhoog. Komt hij daarna te overlijden, dan moet er meer erfbelasting worden betaald. Jaap heeft dat al eerder met Ger besproken. Hij heeft vaker aangegeven het niet te zien zitten dat een behoorlijk deel van zijn vermogen uiteindelijk naar de overheid gaat. Desondanks heeft Ger geen testament gemaakt om dat te regelen.

Zonder testament geen rekening mee houden. Met de wens van Ger wordt door de rechter geen rekening gehouden als deze wens niet in een testament is vastgelegd. Het belangrijkste van het erfrecht is de rechtszekerheid. Soms behoeft een testament uitleg van een rechter, dan kunnen woorden en gedragingen van de erflater van belang zijn. Maar zonder testament komt de rechter daar niet aan toe.

Belang van de erfgenaam is enige dat telt. Bij de beoordeling van een verzoek tot verwerping wordt er alleen rekening gehouden met het belang van de rechthebbende (Jan). De belangen van andere erfgenamen of argumenten als belastingbesparing of een lagere eigen bijdrage tellen niet mee. Het kan zijn dat Jan een hogere eigen bijdrage moet betalen, maar dat is voor maximaal het bedrag dat hij erft, dus daar lijdt hij geen schade van. Ook merkt hij er zelf niets van als zijn erfgenamen na zijn overlijden erfbelasting moeten betalen. Het verkrijgen van een vermogen is voor Jan geen doel op zich, maar in tijden van toenemende onzekerheid over de kosten in de zorg kan hij in de toekomst baat hebben bij een groter vermogen.

Oordeel rechter. Machtiging tot verwerping van een nalatenschap wordt eigenlijk alleen toegewezen als de nalatenschap negatief is. Dat is hier duidelijk niet zo, dus krijgt Jaap van de Rechtbank Oost-Brabant (ECLI:NL:RBOBR:2022:5443) geen toestemming om te verwerpen. De nalatenschap moet beneficiair worden aanvaard!

Een formulier Verklaring nalatenschap vindt u op https://www.tipsenadvies.nl , Download Zone, jaargang 7, nr. 2.

Machtiging tot verwerping van een nalatenschap wordt alleen verleend als dat in het belang is van de erfgenaam die onder bewind staat, bijv. een lagere eigen bijdrage of belastingbesparing tellen niet. Regel dat goed via een testament waarin staat dat de onder bewind gestelde persoon wordt uitgesloten als erfgenaam!

Contactgegevens

Indicator BV | Schootense Dreef 31 | Postbus 794 | 5700 AT Helmond

Tel.: 0492 - 59 31 31 | Fax: 040 - 711 17 00

klantenservice@indicator.nl | www.indicator.nl

 

KvK-nummer: 17085336 | Btw-nummer: NL-803026468B01