Zzp’er of dienstbetrekking, de stand van zaken
De Wet DBA
De Wet DBA verving de Verklaring arbeidsrelatie (VAR), maar sinds de invoering van deze wet is de handhaving uitgesteld. De Wet DBA is eigenlijk vanaf de invoering als mislukt beschouwd en sindsdien is men bezig om met een beter alternatief te komen.
Handhavingsmoratorium. Sinds de Wet DBA als mislukt is bestempeld, heeft de Belastingdienst aangekondigd een handhavingsmoratorium te hanteren voor deze wet. Dit betekent dat de Belastingdienst in principe niet controleert/handhaaft op dit onderwerp. Let op. Er bestaat een uitzondering voor duidelijke kwaadwillendheid. Dit speelt als er duidelijk sprake is van schijnzelfstandigheid en dat hier ook opzettelijk voor gekozen wordt.
Arbeidsrecht. Het handhavingsmoratorium staat los van het arbeidsrecht. Een schijnzelfstandige kan bij de arbeidsrechter wel stellen dat hij op grond van de Wet DBA in dienstbetrekking is en dat hij recht heeft op loondoorbetaling bij ziekte, pensioenrechten of een transitievergoeding bij opzegging van de arbeidsrelatie.
Recente rechtspraak
Geen ondernemerschap. Dat de Belastingdienst niet handhaaft, is met name een voordeel voor de opdrachtgever. Bij de zelfstandige kan de Belastingdienst nog steeds het standpunt innemen dat hij niet voldoet aan de voorwaarden voor ondernemerschap en dat het inkomen als resultaat uit overige werkzaamheden (ROW) belast moet worden. Dit betekent dat er geen gebruik kan worden gemaakt van de ondernemersaftrek en de MKB-winstvrijstelling.
Profhockeyer, geen gezagsverhouding. Een voorbeeld valt terug te lezen in de recente uitspraak van Rechtbank Noord-Holland. Een beroepsmatig actief hockeyspeler had een overeenkomst van opdracht met de hockeyclub waar hij hockeyt. De rechter is hier samen met de Belastingdienst van mening dat er geen sprake is van ondernemerschap. Hockey is een teamsport, waarbij de coach uiteindelijk de aanwijzingen geeft waaraan de spelers zich hebben te houden; er was derhalve sprake van een gezagsverhouding. De vereniging in kwestie zal geen correcties opgelegd hebben gekregen door het handhavingsmoratorium, maar de betreffende speler wordt wel de ondernemersvoordelen ontnomen, waardoor hij uiteindelijk net zo veel belasting betaalt als een speler die op de loonlijst staat (ECLI:NL:RBNHO:2022:10735) .
Uitspraak Hoge Raad. Ook wordt in deze uitspraak verwezen naar een uitspraak van de Hoge Raad uit 2020 (ECLI:NL:HR:2020:1746) . De Hoge Raad heeft toen bepaald dat voor de vraag of er sprake is van een arbeidsrelatie, de wil van partijen niet relevant is. Op basis van de gemaakte afspraken en de feitelijke manier van werken, moet er beoordeeld worden of er een arbeidsrelatie is.
De toekomst
Vanaf 2025 handhaving. Het kabinet heeft onlangs in een brief aan de Tweede Kamer laten weten dat zij ernaar streeft om per 1 januari 2025 weer te gaan handhaven op arbeidsrelaties. Voor deze tijd moet er dan wel meer duidelijkheid komen over de wet- en regelgeving op dit punt.
De webmodule. Onderdeel van de Wet DBA was een webmodule die door partijen gebruikt kon worden om vooraf te toetsen of de relatie tussen opdrachtgever en opdrachtnemer een arbeidsrelatie is of een overeenkomst van opdracht. Uit de evaluatie blijkt dat deze webmodule in 28% van de gevallen geen uitsluitsel kan geven. Voor de praktijk is het te hopen dat er duidelijke criteria komen, zodat er vaker duidelijkheid vooraf zal zijn.
Gelijker speelveld. Ook wil de regering het fiscale voordeel dat ondernemers hebben boven werknemers verkleinen, zodat de fiscale stimulans om als zelfstandige te werken kleiner wordt. Vooralsnog gebeurt dit door de ondernemersaftrek versneld af te bouwen.
De huidige praktijk
Modelovereenkomsten Belastingdienst. Totdat er nieuwe wetgeving komt, blijft het raadzaam om de arbeidsrelatie zo veel mogelijk als een overeenkomst van opdracht vorm te geven en ook zo te organiseren. Gebruik hiervoor de modelovereenkomsten die te vinden zijn op de website van de Belastingdienst. Let op. Let er hierbij op dat het contract afgesloten moet zijn voordat de eerste betaling aan de zzp’er plaatsvindt. Bij het aangaan van een overeenkomst van opdracht kan het ook raadzaam zijn de Handreiking beoordelingskader overeenkomsten arbeidsrelaties te raadplegen. Hierin geeft de Belastingdienst aan hoe zij arbeidsrelaties toetst.
De Handreiking beoordelingskader overeenkomsten arbeidsrelaties van de Belastingdienst vindt u op https://www.tipsenadvies.nl , Download Zone, jaargang 28, nr. 4.
Maak uw profiel aan om dit advies en vele andere adviezen te kunnen ontdekken.