ESTATEPLANNING - 06.05.2025

Landgoederenvrijstelling biedt fiscale voordelen

Toekomst landgoederenvrijstelling

Op 20 januari 2025 liet staatssecretaris Van Oostenbruggen in een Kamerbrief (tk 2024-2025, ah 1066) onder meer weten dat de kern van de NSW (bescherming van landgoederen en openstelling voor het publiek) behouden is gebleven en dat er geen signalen zijn dat de toename van de laatste jaren van NSW-landgoederen (deels) te wijten is aan het opzetten van fiscale ontwijkingsconstructies. De NSW lijkt daarmee, zeker na verscherpingen per 1 januari 2021, ondanks zijn leeftijd nog steeds toekomst te hebben.

Voorwaarden NSW-landgoed

De insteek bij NSW-landgoederen ligt veelal op het behouden of ontwikkelen van natuur en het in stand houden van cultuurhistorische waarden, zoals een gezichtsbepalende woning in het buitengebied of een monumentale boerderij. Eigenaren van NSW-landgoederen kiezen vaak voor deze status om het familiebezit in stand te kunnen houden. Voor de rangschikking gelden strikte eisen:

• minimale oppervlakte: het landgoed moet minimaal vijf hectare (aaneengesloten) groot zijn. In uitzonderlijke gevallen kan een kleiner terrein worden erkend;
• landschappelijke inrichting: het landgoed moet voor een groot deel (30%) bestaan uit natuur, bossen of andere groene elementen;
• openstelling: hoewel het niet verplicht is, biedt openstelling voor publiek extra fiscale voordelen.

Fiscale voordelen NSW-landgoederen

Een eigenaar van een landgoed dat volgens de eisen van de Natuurschoonwet is gerangschikt, kan gebruikmaken van een aantal specifieke fiscale regelingen.

Schenk- en erfbelasting De schenk- en erfbelasting maakt onderscheid tussen voor het publiek opengestelde en niet-opengestelde NSW-landgoederen. Voor opengestelde landgoederen wordt de waarde waarover de heffing van schenk- en erfbelasting plaatsvindt, op nihil gesteld en daarmee volledig vrijgesteld van schenk- en erfbelasting. Over niet-opengestelde landgoederen wordt schenk- en erfbelasting geheven over de helft van de waarde. Voor de vrijstelling geldt wel de strikte voorwaarde dat het verkregen landgoed gedurende 25 jaar gerangschikt blijft en gedurende deze tijd in bezit wordt gehouden door de verkrijger(s). Wordt er niet aan voornoemde voorwaarden voldaan, dan wordt de schenk- en erfbelasting alsnog geheel of gedeeltelijk ingevorderd.

Inkomstenbelasting Ook in de inkomstenbelasting geldt een speciale regeling voor NSW-gerangschikte onroerende zaken. Onbebouwde grond is 100% vrijgesteld voor de heffing van inkomstenbelasting in box 3. Als de eigen woning gerangschikt is onder de NSW, wordt er rekening gehouden met een lagere WOZ-waarde, waardoor het eigenwoningforfait veel lager zal uitvallen.

Vennootschapsbelasting Indien het NSW-landgoed in een BV is ingebracht, kan er beroep worden gedaan op een volledige vrijstelling voor de Vpb. Voor deze vrijstelling moeten de werkzaamheden van de BV wel hoofdzakelijk bestaan uit instandhouding van het landgoed. Ook mogen de overige werkzaamheden van de BV niet aangemerkt worden als het drijven van een onderneming.

Overdrachtsbelasting Voor de OVB geldt eveneens een vrijstelling. Een strikte voorwaarde is echter wel dat het landgoed gedurende 25 jaar gerangschikt moet blijven. Wordt er niet aan voornoemde voorwaarde voldaan, dan wordt de OVB bij de verkrijger(s) alsnog ingevorderd.

Wet WOZ Voor gerangschikte landgoederen is een speciale regeling opgenomen in de Wet WOZ. NSW-landgoederen hebben een lagere waarde in het economisch verkeer, omdat er een instandhoudingsverplichting van 25 jaar op rust. Het landgoed moet gedurende 25 jaar gerangschikt blijven onder de NSW en de natuur moet in stand worden gehouden. Door deze instandhoudingsplicht wordt een landgoed veel lager gewaardeerd. Deze lagere waardering voor de Wet WOZ werkt door naar andere belastingen, zoals de IB, de OZB en de waterschapsbelasting, omdat daarvoor de belasting geheven wordt op basis van de WOZ-waarde.

bz-advies

Voldoet het familiebezit in principe aan de rangschikkingsvoorwaarden, wellicht in combinatie met de aanleg van bos en natuur, maar is er nog geen sprake van een gerangschikt landgoed in de zin van de NSW? Bekijk dan samen met uw adviseur de mogelijkheden.