ERFBELASTING - 31.05.2021

Biologisch kind geen kind?

Toepasselijke tarief Voor de vraag welk tarief er van toepassing is, maakt het verschil of men wel of geen familie is van de erflater. In de meeste gevallen zal deze vraag makkelijk beantwoord kunnen worden. Maar hoe zit het als men een juridische vader en een biologische vader heeft? Deze vraag is beantwoord door Rechtbank Gelderland (ecli:nl:rbgel:2021:1347) .

Geschil Een man had een biologische vader en een stiefvader. Zijn stiefvader was gehuwd met zijn moeder en heeft de man als kind erkend. De man is niet erkend door zijn biologische vader. Wel heeft de biologische vader de man tot erfgenaam benoemd in zijn testament. Toen de biologische vader kwam te overlijden, heeft de man voor de erfbelasting een beroep gedaan op tariefgroep 1 en de vrijstelling voor kinderen. In geschil was of hij hier recht op had. De man stelde dat biologisch bloedverwantschap voldoende was voor de toepassing van het lage tarief omdat artikel 2, lid 3, onderdeel i van de Algemene wet inzake rijksbelastingen voor het begrip kind aanknoopt bij bloedverwantschap. De rechtbank zag echter geen reden om voor de toepassing van dit artikel af te wijken van hetgeen er was bepaald in artikel 1:199 van het Burgerlijk Wetboek over het juridisch vaderschap van een kind. De fiscale wetgever heeft geen afwijkende definitie gegeven van het begrip bloedverwant, zodat er volgens de rechtbank voor de definitie hiervan moest worden teruggevallen op het Burgerlijk Wetboek.

Vaderschap

Een kind, zijn ouders en hun bloedverwanten staan op grond van artikel 1:197 van het Burgerlijk Wetboek in familierechtelijke betrekking tot elkaar. Onder bloedverwantschap moet de formele familierechtelijke band tussen personen worden verstaan, dat wil zeggen de op grond van artikel 1:198 of 1:199 van het Burgerlijk Wetboek ontstane juridische betrekking tussen ouder en kind en hun familieleden (ecli:nl:ghams:2018:2989) . Uitgangspunt is dus de formele familierechtelijke band. Afgezien van een geboorte binnen of na een huwelijk of geregistreerd partnerschap, is op grond van artikel 1:199 van het Burgerlijk Wetboek vader van een kind de man die het kind heeft erkend, wiens vaderschap gerechtelijk is vastgesteld of die het kind heeft geadopteerd. In dit geval was de biologische vader ten tijde van de geboorte van de man niet met zijn moeder gehuwd, heeft hij de man niet erkend, is het vaderschap niet gerechtelijk vastgesteld en is de man niet door hem geadopteerd. Juridisch gezien is de man geen kind van zijn biologische vader, ook al is er biologische verwantschap tussen hen beiden.

Erkenning

Op grond van artikel 1:203 van het Burgerlijk Wetboek kan erkenning formeel geschieden bij een akte van erkenning, opgemaakt door een ambtenaar van de burgerlijke stand of bij notariële akte. Erkenning is (materieel) een rechtshandeling, aanvaarding van het ouderschap, waardoor familierechtelijke betrekkingen tussen kind en erkenner in het leven worden geroepen, ongeacht of laatstgenoemde de biologische ouder van het kind is.

Gevolgen erkenning De gevolgen van het bestaan van familierechtelijke betrekkingen zijn omvangrijk. Erkenning van een kind betekent dat er sprake is van juridisch ouderschap van het kind. Dit geeft een wettelijke onderhoudsplicht. Ook heeft het erfrechtelijke gevolgen. Daarnaast kan erkenning gevolgen hebben voor bijv. de achternaam van het kind en de nationaliteit. Erkenning creëert overigens nog geen ouderlijk gezag, dit moet apart worden geregeld.

Stief- en pleegkinderen

Op grond van artikel 19 van de Successiewet 1956 worden stief- en pleegkinderen fiscaal gelijkgesteld met eigen kinderen. Dit geldt ook voor kinderen waarover het ouderlijk gezag of de voogdij wordt uitgeoefend. Kinderen van ongehuwd samenwonenden die aan de voorwaarden voor het partnerschap voldoen, worden voor de Successiewet 1956 ook ten opzichte van de ongehuwde partner van hun ouder als kind beschouwd.

bz-advies

Meestal vallen juridische bloedverwantschap en biologische bloedverwantschap samen. Wanneer dit niet zo is, kan er ondanks biologische verwantschap, juridisch geen sprake zijn van een familieband. Dit heeft onder meer gevolgen voor het erfbelastingtarief.