TESTAMENT - 29.04.2025

Het ondertekenen van het testament

Werkwijze opstellen testament

In het algemeen gaat het proces van het opstellen van een testament als volgt. De testateur maakt een afspraak met de notaris voor een advies-/intakegesprek. De notaris inventariseert tijdens deze bespreking de wensen van de testateur. Heeft de testateur in een eerder stadium reeds een testament opgesteld, dan zal het bestaande testament met hem worden besproken. Is er nog geen bestaand testament, dan wordt er beoordeeld of het opstellen van een testament voor de testateur wenselijk is.

Ontwerpakte. Is dat laatste het geval, dan maakt de notaris aan de hand van de wensen van de testateur een ontwerpakte. De testateur krijgt deze conceptakte samen met een toelichtende brief ter beoordeling toegestuurd. De testateur heeft de mogelijkheid wijzigingen op het ontwerp aan te brengen. Is het concept (op een gegeven moment) naar wens, dan kan er een afspraak voor de ondertekening van de akte worden gemaakt. De testateur zal zich daarvoor naar het kantoor van de notaris begeven. Tijdens dit onderhoud wordt de akte nog op hoofdlijn besproken, waarna ondertekening door de testateur en de notaris plaatsvindt.

Ondertekening akte. De laatste fase is erg belangrijk, want zonder handtekening van de notaris of testateur is het testament ongeldig.

Momenten dat er iets mis kan gaan … Zoals uit de werkwijze blijkt, bestaat het proces van het opstellen van een testament uit meerdere stappen/fases. Afhankelijk van de drukte van de notaris, kan het hele proces enkele weken tot maanden in beslag nemen. Als er haast geboden is, kan dit uiteraard sneller en zal de werkwijze soms anders zijn dan hiervoor is beschreven. Denk aan iemand die terminaal is en zijn laatste tijd slijt in een hospice. In dat geval zal overlijden op relatief korte termijn kunnen worden verwacht. Het overlijden zal echter niet altijd te verwachten zijn. Denk aan gevallen dat iemand plots een hartstilstand krijgt of door een ongeluk overlijdt. Het kan zo zijn dat iemand ten tijde van zijn overlijden al wel de eerste stap naar de notaris heeft gezet, maar overlijdt voordat er tot ondertekening is overgegaan. In dat geval kan de vraag rijzen of er aan het nog niet getekende testament rechtskracht moet worden toegekend.

Afhankelijk van het stadium?

De vraag of er aan het nog niet getekende testament rechtskracht moet worden toegekend, is wellicht afhankelijk van de fase waarin de testateur zich bevond. Het is voorstelbaar dat dit voor zijn nabestaanden verschil maakt. Overlijdt de testateur een uur voordat hij naar de notaris zou gaan om te tekenen of nog voordat hij het intakegesprek heeft gehad, dan zal dit in de beleving van de nabestaanden veel verschil maken. In het eerste geval is er al een conceptakte die de testateur heeft goedgekeurd, terwijl in het tweede geval (er heeft nog geen adviesgesprek plaatsgevonden) mogelijk nog niets bekend is over de wensen van de testateur.

Wettelijk uitgangspunt. De wet trekt een duidelijke lijn: zolang het testament niet door de testateur en de notaris is getekend, is het testament niet rechtsgeldig, ook al overlijdt de testateur een uur voordat hij naar de notaris zou gaan om te tekenen.