Update ontwikkelingen beoordeling arbeidsrelaties
Vbar
Het wetsvoorstel ‘Wet verduidelijking beoordeling arbeidsrelaties en rechtsvermoeden’ (Vbar) gaat uit van indicaties die wijzen op werkinhoudelijke en organisatorische sturing die een aanwijzing vormen voor een arbeidsovereenkomst. Daartegenover staan indicaties die een aanwijzing vormen voor het werken als zelfstandige binnen de arbeidsrelatie. Pas wanneer de beoordeling van deze hoofdelementen niet leidt tot een doorslaggevend oordeel over de arbeidsrelatie, wordt toegekomen aan de weging van ondernemerschap buiten de specifieke arbeidsrelatie (hierna: extern ondernemerschap). Op grond van het Uber-arrest (ecli:nl:hr:2025:319) blijkt dat er geen rangorde geldt tussen de mee te wegen omstandigheden. Het wetsvoorstel zal daarom voor de zomer in lijn met dit arrest worden aangepast, zo blijkt uit de voortgangsbrief (tk 2024-2025, 31311, nr. 281), zodat extern ondernemerschap een van de omstandigheden wordt bij de beoordeling van een arbeidsrelatie en niet een laatste redmiddel is bij de beoordeling van de arbeidsrelatie. Het kabinet streeft nog steeds naar invoering van het wetsvoorstel per 1 januari 2026.
Opheffing handhavingsmoratorium
De overheid monitort actief de effecten van het opgeheven moratorium via data van de Kamer van Koophandel, enquêtes en de loonadministratie om een ‘zachte landing’ te waarborgen. Veel organisaties, met name in de zorg, onderwijs en kinderopvang, hebben inmiddels stappen gezet om schijnzelfstandigheid aan te pakken, bijv. door werkenden in loondienst te nemen. Tegelijkertijd zijn er zorgen over de impact en complexiteit van de veranderingen. Daarom is goede communicatie, onder andere via de campagne ‘zzp ja of nee’ en het platform hetjuistecontract.nl, essentieel. Zogenoemde ‘good practices’ worden in beeld gebracht via onder meer de socialemediakanalen van het Ministerie van SZW.
Webmodule
Er is een toename van het gebruik van de Webmodule Beoordeling Arbeidsrelatie geconstateerd. In april 2024 is er een werkgroep gevormd om te bekijken of de webmodule kan worden geoptimaliseerd. De webmodule hoeft niet te worden aangepast aan de gevolgen van het Uber-arrest, omdat vragen over extern ondernemerschap al aanwezig zijn. Bovendien is de webmodule gericht op opdrachtgevers, die mogelijk niet voldoende weten over het eventuele extern ondernemerschap van werkenden.
Diversen Het is van belang dat de rijksoverheid zelf het goede voorbeeld geeft bij de uitvoering van beleid en zich aan wet- en regelgeving houdt. Daarom streeft het kabinet ernaar het aantal schijnzelfstandigen binnen het rijk zo snel mogelijk naar nul terug te brengen.SZW regelt zorgplicht voor uitleners bij de registratie van arbeidsmigranten via de Wet allocatie arbeidskrachten door intermediairs (Waadi). Bekeken wordt of er een aanwezigheidsmelding voor arbeidsmigranten kan worden geïntroduceerd en er wordt onderzocht of er gebruik kan worden gemaakt van de loonaangifteketen, door de Basisregistratie Personen te koppelen met de polisadministratie.
Wat is er ten slotte belangrijk om te weten?
Naast deze recente ontwikkelingen is reeds bekendgemaakt (tk 2024-2025, ah 1711) dat de casusposities op hetjuistecontract.nl worden uitgebreid met nieuwe casusposities, waarin onder meer het extern ondernemerschap wordt verduidelijkt. De webmodule wordt niet aangepast, omdat de weging van gezichtspunten niet is veranderd. De Belastingdienst beoordeelt arbeidsrelaties aan de hand van het afwegingskader uit het Deliveroo-arrest en weegt alle gezichtspunten, inclusief het extern ondernemerschap, mee. Dit blijkt ook uit de Handleiding bedrijfsbezoeken en boekenonderzoeken die de medewerkers van de Belastingdienst ondersteuning biedt bij de uitvoering van bedrijfsbezoeken en boekenonderzoeken bij opdrachtgevers waar het beoordelen van de kwalificatie van arbeidsrelaties speelt. Alle goedgekeurde (model)overeenkomsten, behalve de afgeschafte overeenkomsten vrije vervanging, blijven tot en met 31 december 2029 geldig.
bz-advies
Het kabinet blijft bezig de beoordeling arbeidsrelatie te monitoren en hierover te communiceren. Hetzelfde geldt voor de afschaffing van het handhavingsmoratorium.