ERFBELASTING - 26.03.2010

In twee stappen erven

Wettelijke verdeling onvoordelig

In het nieuwe erfrecht is standaard de ‘wettelijke verdeling’ opgenomen. Deze wettelijke verdeling pakt echter niet altijd voordelig uit. De wettelijke verdeling komt er kort gezegd op neer dat de achterblijvende ouder en ieder kind, een gelijk deel erven. De kinderen krijgen echter alleen een vordering ter grootte van hun erfdeel, die pas bij overlijden van de langstlevende ouder uitgekeerd wordt. De kinderen zullen over deze vordering vaak wel enige erfbelasting moeten betalen.

Zonde van het geld. Het risico bestaat dat alles door de langstlevende ouder wordt ‘opgegeten’ en er dus niets meer aan de kinderen uit te keren is. Dan is het natuurlijk zonde van het geld dat er bij het eerste overlijden toch erfbelasting moet worden betaald.

Is er een mogelijkheid om deze erfbelasting te vermijden en toch de wens tot verzorging te realiseren? Ja, door een zogenaamde ‘tweetrapsmaking’ op te laten stellen.

Tweetrapsmaking

Dit is een testament waarin de langstlevende ouder als enig erfgenaam aangewezen wordt. Vervolgens zijn bij overlijden van de langstlevende ouder, de kinderen erfgenaam van dezelfde nalatenschap of van wat daar nog van over is.

Hoge partnervrijstelling. Door de hoge vrijstelling erfbelasting voor de langstlevende ouder van € 600.000,- zal hij bij een ‘doorsnee’ vermogen, geen erfbelasting kwijt zijn. Bij het tweede overlijden is vervolgens te bezien of er voor de kinderen nog iets uit de eerste nalatenschap overgebleven is. Dan pas ontvangen zij dat restant en dan pas zijn zij daarover eventueel alsnog erfbelasting verschuldigd.

Een voorbeeld ter toelichting

De ouders zijn in gemeenschap van goederen getrouwd en hebben twee kinderen. Er is een huis van € 350.000,- en een hypotheek van € 80.000,-.

Wettelijke verdeling. Bij overlijden van een ouder bedraagt de nalatenschap de helft van de huwelijksgoederengemeenschap, dit is € 135.000,- . Dit gaat naar de langstlevende ouder, die dan 65 jaar is. Ieder kind krijgt een vordering van € 45.000,- op de langstlevende ouder. Deze vordering is fiscaal € 23.400,- waard. Daarover zijn zij ieder direct € 440,- aan erfbelasting verschuldigd. En zij moeten nog maar afwachten of zij iets zullen ontvangen. Deze erfbelasting moet worden voorgeschoten door de langstlevende ouder.

Testament met tweetrapsmaking. De langstlevende ouder erft de gehele nalatenschap in eerste instantie en betaalt vanwege de hoge vrijstelling geen erfbelasting.

Tien jaar later overlijdt deze ouder en laat nog een vermogen van € 76.000,- na. De helft hiervan is toe te rekenen aan de nalatenschap van de eerstoverleden ouder. De rest van deze nalatenschap is besteed, dan wel onbelast geschonken aan de kinderen. De nalatenschap van de tweede ouder bedraagt dus € 38.000,-. De kinderen erven krachtens het testament nu ieder tweemaal € 19.000,- uit twee nalatenschappen. Hierover betalen zij, vanwege de vrijstelling van € 19.000,- per kind per nalatenschap, geen erfbelasting. Daarbij ontvangen zij hun erfdeel ook daadwerkelijk. Let op. Een keerzijde van de tweetrapsmaking is dat hierdoor geen fiscale keuzes meer mogelijk zijn. Als het ouderlijk vermogen flink in waarde toeneemt of de ouder daarop niet inteert, zijn die keuzemogelijkheden van belang voor de kinderen om erfbelasting te besparen.