Uitkoopsom firmant of vennoot soms aftrekbaar

Vof ontbinden. Als het binnen een Vof niet lekker loopt, is dat vaak aanleiding tot onderlinge conflicten. Soms is het dan maar beter afscheid van elkaar te nemen en één of meer vennoten uit te kopen. Een dergelijke afkoopsom is onder voorwaarden aftrekbaar bij degenen die de Vof voortzetten. Wat zijn daarvoor de voorwaarden en wanneer vindt de rechter de aftrek gerechtvaardigd?

Reden uitkoop beslissend

Of een betaalde afkoopsom aftrekbaar is, is afhankelijk van de reden tot afkoop. Al ruim een halve eeuw geleden heeft onze hoogste rechter beslist dat hierbij een tweetal situaties moet worden onderscheiden.

1. Enerzijds is dit een vergroting van het winstaandeel door de vennoten die de Vof voortzetten. In dit geval is er geen sprake van een bedrijfsbelang en is de betaalde afkoopsom dus ook niet aftrekbaar van de winst.
2. Anderzijds is het niet langer willen handhaven van een vennoot in een leidinggevende functie een reden. Omdat deze functie hem niet langer kan worden toevertrouwd, is er dan sprake van een bedrijfsbelang en leidt de afkoopsom wél tot aftrek, 11.05.1955 ( HR:1955:AY2687 ).

Inspecteur ziet geen kale kip

Dat over bovenstaande uitleg te twisten valt, bleek onlangs voor de belastingrechter in Breda, 12.06.2014 ( RBZWB:2014:3039 ).

In een Vof met twee vennoten bedroeg de kapitaalrekening van één der vennoten bijna € 11.000,- negatief, wat betekent dat zijn schulden fors meer bedroegen dan de boekwaarde van zijn aandeel. Deze boekwaarde week bovendien niet af van de werkelijke waarde, dus was er geen sprake van een vertekend beeld. Om een faillissement te voorkomen, kocht de andere vennoot hem uit en schold hem de schuld kwijt.

Geen verhaal … Anders dan de inspecteur was voor de rechter van belang dat de uitgekochte vennoot geen verhaalsmogelijkheden bood (de bekende kale kip). Gelet op de hoofdelijke aansprakelijkheid voor schulden binnen de Vof kwam hij dan ook tot de conclusie dat de som uit zakelijke motieven was kwijtgescholden en dus ten laste van de winst kon worden gebracht.

Betaling niet relevant. Dat er geen sprake was van een daadwerkelijke betaling die vervolgens in de kas van de Vof werd gestort, was volgens de rechter ook niet van belang. Die situatie wijkt immers inhoudelijk niet af van de onderhavige, waarbij de schuld werd kwijtgescholden.

Waarop te letten?

Aftrekbaar? Houd voor ogen dat aftrek alleen mogelijk is als u voldoende aannemelijk kunt maken dat het bedrijfsbelang dit noodzakelijk maakt.

Hoe doet u dat? U zult dus moeten aantonen dat u door de uitkoop gevreesde toekomstige verliezen wilde voorkomen. Dat de Vof voor de voortzetters in waarde toeneemt, is dan te verwachten, maar slechts een bijkomend effect.

Kwijtschelden? Scheldt u een schuld kwijt, dan moet het duidelijk zijn dat u de schuld niet op de uittredende vennoot kunt verhalen.