Bij steigerrecht vooraf een schadevergoeding eisen?

Weilanden met hoogspanningsmasten

Toon heeft een melkveebedrijf en is eigenaar van enkele weilanden waarop twee hoogspanningsmasten staan. De netbeheerder wil onderhoud verrichten aan deze masten. Om gebruik te kunnen maken van de grond van Toon doet de netbeheerder een beroep op het steigerrecht. Toon ontvangt een brief waarin staat welke werkzaamheden moeten worden verricht en hoelang dat ongeveer zal duren. Ook wordt er aangegeven welke schadebeperkende maatregelen zullen worden genomen. Mocht hij toch schade lijden, dan is de netbeheerder bereid om een schadeloosstelling te betalen.

Toestemming geweigerd: te weinig informatie.  Toon stelt gewichtige redenen te hebben om toegang tot zijn grond te weigeren. Dat kan hij niet nader specificeren, omdat de netbeheerder hem onvoldoende informatie verstrekt over de exacte duur van het onderhoudswerk, over de te gebruiken oppervlakte, over de soort verf die zal worden gebruikt en over de aard van de schadebeperkende maatregelen.

Eerst schadeloosstelling, dan toestemming. De weilanden zijn bij hem in gebruik om daarop koeien te weiden en het gras dat hij maait, wordt door hem als veevoer gebruikt. Op een ander stuk grond zijn een tijdje geleden na vergelijkbare werkzaamheden twee koeien overleden en dezelfde netbeheerder heeft in de buurt twee masten met Chroom-6 neergehaald zonder dit te melden. Daarom wil Toon dat de netbeheerder van tevoren een concreet schadebedrag toezegt voordat hij toestemming geeft om zijn grond te betreden. Zijn belang om op dit moment toestemming te weigeren, weegt zwaarder dan het belang van de netbeheerder bij uitvoering van het werk.

Wat staat er in de wet?

De eigenaar van een onroerende zaak mag gebruikmaken van de grond van een ander als dit noodzakelijk is voor het verrichten van noodzakelijk onderhoudswerk. Dit wordt ook wel het steigerrecht genoemd (art. 5:56 BW) . De eigenaar van de grond moet hiervan tijdig en op behoorlijke wijze in kennis worden gebracht. Als de eigenaar van de grond schade lijdt, heeft hij recht op schadevergoeding. Toegang tot de grond mag alleen om gewichtige redenen worden geweigerd.

Niet de juiste volgorde. Met de brief heeft de netbeheerder voldaan aan het wettelijk vereiste van een behoorlijke kennisgeving. Daarin staat voldoende informatie. Ook wordt toegezegd om in geval van schade een schadeloosstelling te betalen. Toon wil dat er vooraf een concreet bedrag wordt toegezegd, maar dat staat niet in de wet. De hoogte van de schadeloosstelling kan pas worden bepaald als de hoogte van de schade is vastgesteld. Dat speelt pas achteraf. Daarbij heeft het steigerrecht niets te maken met andere zaken die in het verleden hebben gespeeld.

Hoe oordeelt de rechter?

Het belang van Toon weegt niet zwaarder dan het belang van de netbeheerder. Achterstallig onderhoud aan hoogspanningsmasten kan schadelijk zijn voor mens en dier en het gaat daarbij om een nutsvoorziening. Toon moet toestaan dat de netbeheerder voor het onderhoudswerk gebruikmaakt van zijn grond. Ook moet hij € 2.035 aan proceskosten betalen (ECLI:NL:RBMNE:2023:2567) .