WET DBA - 30.11.2023

Verduidelijking beoordeling arbeidsrelaties

Beoordeling arbeidsrelatie Zoals bekend moeten werkgevers en werkenden sinds mei 2016 zelf hun arbeidsrelatie beoordelen. Het gaat om het antwoord op de vraag of er sprake is van een dienstbetrekking of niet. In bepaalde gevallen is het beoordelingskader onduidelijk. Door middel van het conceptwetsvoorstel moet verduidelijking volgen. Bovendien is het de bedoeling om een nieuw rechtsvermoeden van een arbeidsovereenkomst in te voeren.

Arbeidsovereenkomst Zeer in het kort is er sprake van een arbeidsovereenkomst indien de volgende cumulatieve kenmerken binnen de arbeidsrelatie aanwezig zijn: persoonlijke arbeid, gezag en loon. Wanneer er sprake is van een arbeidsovereenkomst of dienstbetrekking, dient de werkgever loonheffingen in te houden en af te dragen. Met name de gezagsverhouding kan tot moeilijkheden bij de beoordeling leiden.

Verduidelijking

Volgens het conceptwetsvoorstel wil het kabinet het gezagsbegrip invullen met drie hoofdelementen:

• werkinhoudelijke sturing (A);
• organisatorische inbedding (B);
• werken voor eigen rekening en risico (C), als contra-indicatie voor het werken in dienst van een werkgever.

Indicatie In een Algemene Maatregel van Bestuur worden deze hoofdelementen nader uitgewerkt, maar als indicatie geldt het hiernavolgende.

Werkinhoudelijke sturing (A):

• de bevoegdheid van de werkgever om aanwijzingen en instructies te geven over de wijze van de uitvoering van de werkzaamheden door de werkende, deze te controleren en desnoods in te grijpen.

Organisatorische inbedding (B):

• de werkzaamheden worden verricht binnen het organisatorische kader van de organisatie van de werkgever en/of behoren tot diens kernactiviteit;
• de werkzaamheden hebben een structureel karakter binnen de organisatie en/of worden zij aan zij verricht met werknemers die soortgelijke werkzaamheden verrichten.

Wanneer er geen sprake is van werkinhoudelijke sturing en/of organisatorische inbedding, stopt de beoordeling. Er is geen sprake van een dienstbetrekking. Zijn er indicaties aanwezig dat er sprake is van een dienstbetrekking, dan kunnen partijen toetsen aan het hiernavolgende.

Eigen rekening en risico (C):

• de financiële risico’s en resultaten van de werkzaamheden liggen bij de werkende;
• de werkende gebruikt zijn eigen gereedschap, e.d. en/of treedt tijdens de werkzaamheden zelfstandig naar buiten;
• de werkende heeft een specifieke opleiding, kennis of werkervaring die in de organisatie van de werkgever niet aanwezig is;
• er is sprake van een korte duur van de opdracht en/of een beperkt aantal uren per week.

Is hierna nog onvoldoende duidelijkheid over de arbeidsrelatie, dan treedt C+ (aanvullend) in: of de werkende zich doorgaans als ondernemer of werknemer in het economisch verkeer gedraagt met betrekking tot vergelijkbare werkzaamheden. Hierbij kan er gedacht worden aan het aantal opdrachtgevers per jaar, klantenwerving, investeringen, inschrijving bij de KvK, btw-nummer, enz.

Rechtsvermoeden

Op grond van het conceptwetsvoorstel voert het kabinet een nieuw wettelijk rechtsvermoeden van een arbeidsovereenkomst in. Verdient de werkende ten hoogste € 32,24 (peildatum 1 juli 2023), dan geldt het rechtsvermoeden van een arbeidsovereenkomst. Hierop kan de werkende zich beroepen, maar tegenbewijs door de werkgever is mogelijk. Daar het gaat om een civielrechtelijk rechtsvermoeden, kunnen het UWV en de Belastingdienst zich hier niet op beroepen. Is de werkgever een natuurlijk persoon die niet handelt in de uitoefening van zijn bedrijf of beroep, dan geldt het rechtsvermoeden niet.

Tot slot Indien het conceptwetsvoorstel wordt ingediend en aangenomen, is de bedoelde datum van inwerkingtreding 1 juli 2025. Dit zou betekenen dat het handhavingsmoratorium tot deze datum wordt uitgesteld.

bz-advies

Indien voor inwerkingtreding van het wetsvoorstel blijkt dat de arbeidsrelatie voldoet aan die van een dienstbetrekking, dan kunnen partijen de uitvoering van de werkzaamheden aanpassen. Dit geldt wanneer partijen geen arbeidsovereenkomst met elkaar wensen. Er zal geen overgangsrecht van toepassing zijn.