Geen drugs of alcohol op het werk
Stel, uw werknemer gebruikt in zijn vrije tijd drugs en alcohol. Alleen in bijzondere gevallen kan dat reden zijn voor ontslag. Wat heeft de rechter hierover beslist?
Reden voor ontslag? Een collega-werkgever maakte veel werk van zijn antidrugsbeleid. In dat kader volgden zijn medewerkers een training. Tijdens die training werd duidelijk gemaakt dat de werkgever steekproefsgewijs drugstesten zou uitvoeren en dat bij een positieve uitslag ontslag kon volgen. De werknemers ondertekenden tijdens de training ook een verklaring waarin zij aanvaardden dat een positieve uitslag van een alcohol- of drugstest reden voor ontslag kon zijn.
Werkneemster in de fout
Urinetest. Bij een urinetest werden bij een werkneemster sporen van cocaïne gevonden. In een gesprek over de positieve uitslag werd haar een zogenaamde ‘hertest’ aangeboden waarvan zij gebruikmaakte. Gedurende het onderzoek was de werkneemster geschorst met behoud van salaris. Ook de hertest was echter positief waarna de werkneemster drie opties kreeg voorgelegd: 1. het volgen van een rehabilitatieprogramma; 2. ontslag nemen; 3. ontslag krijgen. Omdat de werkneemster niet wilde meedoen aan het rehabilitatieprogramma, werd zij op staande voet ontslagen.
Privacy. Cocaïne kan nog tot 72 uur na gebruik in het lichaam blijven. Volgens het beleid van deze werkgever kan dus ook het gebruik van cocaïne in privétijd tot ontslag leiden, ongeacht of dit gebruik een negatief effect heeft op het werk of de veiligheid. De werkneemster vond het antidrugsbeleid van de werkgever daarom een ontoelaatbare inbreuk op haar privacy. Wat vond de rechter?
Waar kijkt de hoogste rechter naar?
Noodzakelijk. De hoogste rechter (LJN: BA5802) vond in dit geval het behoud van de goede naam van het bedrijf een legitiem doel dat de inbreuk op de privacy kon rechtvaardigen. Ook vond de rechter het uitvoeren van urinetesten hiervoor een geschikt middel. De rechter vond ook dat de werkgever in redelijkheid zijn belangen zwaarder mocht laten wegen. Tot slot toetste de rechter of het te bereiken doel niet op een minder ingrijpende wijze kon worden bereikt. Ook dit zat snor voor uw collega-werkgever want ook drugsgebruik in privétijd kan het werk negatief beïnvloeden.
Straf niet te zwaar. De werkneemster voerde ook nog aan dat de werkgever had kunnen volstaan met een minder zware sanctie zoals een waarschuwing. De rechter zei hiervan dat de werkneemster echter niet alleen was ontslagen vanwege haar drugsgebruik maar vanwege de combinatie met het feit dat zij niet wilde deelnemen aan het rehabilitatieprogramma. Zij had het ontslag dus alsnog kunnen voorkomen.
Alle omstandigheden van het geval. Bij een ontslag op staande voet moeten alle omstandigheden van het geval worden meegewogen. Naast de ernst en de aard van het vergrijp, de duur van het dienstverband en de manier waarop de werknemer tot dan toe functioneerde, spelen dus ook de persoonlijke omstandigheden van de werknemer een rol. In dit geval was de werkneemster alleenstaand moeder met twee kinderen. Omdat werkneemster haar ontslag had kunnen voorkomen door deel te nemen aan het rehabilitatieprogramma, wogen deze persoonlijke omstandigheden echter toch lichter dan het belang van de werkgever.
Veiligheid schaden. Gedrag in privétijd zal alleen een rol mogen spelen als dit het werk of de veiligheid negatief beïnvloedt. Of als de werknemer een representatieve functie heeft en daarom uw goede naam schaadt. Alleen als uw werknemer zich uitdrukkelijk akkoord verklaart om zich ook in privétijd van bepaald gedrag te onthouden, kan op basis van dit gedrag ontslag volgen.
Maak uw profiel aan om dit advies en vele andere adviezen te kunnen ontdekken.