Navorderingsaanslag? Nee, dank u!

Wanneer is de fiscus te laat? Een navorderingsaanslag voor de inkomstenbelasting of vennootschapsbelasting moet door de fiscus tijdig worden opgelegd. Dat wil zeggen binnen vijf jaar na afloop van het kalenderjaar. Navorderen in 2008 kan dus niet meer voor de jaren 2002 en eerder. Let op. Het gevraagde en verleende uitstel voor het indienen van de aangifte komt bovenop deze termijn. Extra reden om snel aangifte te doen. In dit artikel gaan we in op de vraag: “wanneer mag de inspecteur nu een navorderingsaanslag opleggen?” Dat is eenvoudig: hij moet beschikken over een nieuw feit. Iets wat hij of zij niet wist en ook niet kon weten toen de aanslag werd opgelegd. Let op. In onder meer de loon- en de omzetbelasting (BTW) werkt het anders. Daar wordt door de fiscus geen ‘navorderingsaanslag’ opgelegd, maar een ‘naheffingsaanslag’. Zo’n naheffingsaanslag kan veel gemakkelijker opgelegd worden! Hierover in een volgend nummer meer.

Wat met slapende inspecteurs?

Slapende inspecteurs die later wakker worden hebben hun rechten verspeeld. Er is dan een ‘ambtelijk verzuim’. Dat is anders als de belastingplichtige de zaak heeft ‘geflest’ (hij was dan zoals dat heet ‘te kwader trouw’) of als er overduidelijk een fout (een schrijf- of (in)tikfout) is gemaakt.

Wat heeft de rechter recentelijk beslist? De rechter in Arnhem heeft beslist wat er moet gebeuren als de belastingplichtige op zijn elektronische aangifte een keurige toelichting heeft gegeven. Moet de inspecteur die dan lezen? En als dat niet gebeurt, is er dan sprake van een verzuim?

Toelichting. Over 2002 werd door een belastingplichtige elektronisch aangifte inkomstenbelasting gedaan. In de aangifte werd aftrek voor buitengewone uitgaven voor aftrekbare giften geclaimd. De aftrekposten werden in de elektronische toelichting toegelicht en gespecificeerd. De aanslag werd conform aangifte opgelegd; de fiscus accepteerde dus alle aftrekposten. Later bleek dat de aftrekposten niet helemaal in de haak waren. Schoolgeld en boeken vormen doorgaans geen buitengewone lasten en schenkingen aan kinderen vormen wel een gift, maar zijn natuurlijk geen aftrekbare gift. De fiscus legde een navorderingsaanslag op, en uiteindelijk belandde de zaak bij het Gerechtshof Arnhem (LJN: BD9741).

Niet de dupe van werkwijze fiscus. Deze rechter constateerde dat de fiscus de toelichting bij de aangifte niet gelezen had. Was dat wel gebeurd dan had hij meteen een juiste aanslag kunnen opleggen. De toelichting was blijkbaar voldoende duidelijk.

Eigen probleem van de fiscus. Dat de Belastingdienst de meeste aangiftes elektronisch afdoet en dat de computer kortgezegd alleen maar naar de cijfertjes kan kijken en de toelichting niet kan lezen, is een probleem van de fiscus. Daar mag de belastingplichtige niet de dupe van worden.

Geen boze opzet

In veilige haven. Slechts kwade trouw kon de fiscus nog ‘redden’. Deze stelde dan ook dat hem opzettelijk onjuiste inlichtingen waren verstrekt door de aftrekpost te claimen. Maar die vlieger ging niet op: alle feiten waren immers keurig verstrekt. En verder was niet van boze opzet gebleken. Dat had zo kunnen zijn als de man met zijn geclaimde aftrekpost beter had moeten weten, bijv. omdat hij zelf fiscaal adviseur was. Maar dit was niet gebleken. De aftrekpost zat dus in de knip!