WERKTIJDEN - 05.11.2010

Andere werktijden komen beter uit ...

Moeder met kinderen. Sonja is moeder van twee schoolgaande kinderen. Met haar man heeft zij het zo kunnen regelen dat hij de kinderen naar school brengt en weer ophaalt voordat Sonja van haar werk thuiskomt. Eenmaal thuis gaat de man van Sonja naar zijn werk.

En dan gooit u roet in het eten en verzet Sonja zich met alle hevigheid tegen uw plannen om de werktijden te wijzigen naar een tweeploegendienst. Sonja weigert in de middag/avonddienst te werken omdat zij zo haar kinderen nauwelijks nog ziet en geen opvang heeft. Wat kunt u doen en waar moet u rekening mee houden?

Eenzijdige wijziging

U mag de arbeidsvoorwaarden van uw medewerkers niet zomaar wijzigen, daar is wél wat voor nodig ...

Beding. Als in de arbeidsovereenkomst een eenzijdig wijzigingsbeding is opgenomen, is het ietsje makkelijker een wijziging door te voeren. De toets die de wijziging moet kunnen doorstaan is dan minder zwaar, maar u moet nog steeds een zogenaamd zwaarwichtig bedrijfsbelang hebben, zodanig dat van de werknemer kan worden verwacht dat hij zich in de wijziging schikt. De door u voorgestane wijziging moet echter wel redelijk zijn.

Tip. Neem standaard een eenzijdig wijzigingsbeding op in uw arbeidsovereenkomsten.

Geen beding. Heeft u geen eenzijdig wijzigingsbeding, dan komen er zwaardere toetsen te pas aan wijziging van de arbeidsvoorwaarden. Bovendien zult u met uw werknemers in onderhandeling moeten gaan. Van belang is de redelijkheid en billijkheid van uw belang tot wijzigen tegenover het belang van uw werknemers tot het vasthouden aan de bestaande situatie.

Tip. Een wijziging zal sneller geaccepteerd worden als een eenzijdig wijzigingsbeding is opgenomen en als het gaat om een minder essentiële arbeidsvoorwaarde.

Werktijden een arbeidsvoorwaarde?

Werktijden worden door u als werkgever bepaald met in achtneming van de Arbeidstijdenwet. Naarmate uw werknemer echter langer in een bepaald arbeidspatroon bij u werkt, zal er eerder sprake zijn van een verworven recht en kunnen de arbeidstijden niet zomaar gewijzigd worden. Dat geldt zeker als deze in het verleden zijn afgestemd op privéomstandigheden, zoals bij een parttime werkende moeder of bij een gedeeltelijk arbeidsongeschikte werknemer die op woensdag een rustdag in zijn arbeidspatroon moet inlassen.

Wat kan helpen?

• Denk aan de persoonlijke belangen van uw werknemers die getroffen worden door de wijziging. In de situatie van Sonja, zou u kunnen bijdragen in de kosten van kinderopvang of vervoer van en naar het werk.
• Zorg dat u goed kunt onderbouwen waarom u de arbeidsvoorwaarden wilt aanpassen. Gebruik daarvoor objectieve argumenten.
• Probeer zo min mogelijk uitzonderingen te maken. Zo voorkomt u ook dat uw argumenten verzwakken als u uw belang bij het wijzigen van de werktijden verdedigt.

Wat gebeurde met Sonja? De rechter (JAR 2010/225) stelde Sonja in het gelijk, vooral omdat de werkgever uitzonderingen had gemaakt voor ouderen en arbeidsongeschikten.