BOUWRECHT - 29.08.2014

Aannemer failliet halverwege de bouw. Wat nu?

Contractuele afspraak

Gebakken peren. Of u nu als particulier uw droomhuis laat bouwen of als projectontwikkelaar een groot nieuwbouwproject laat realiseren: als halverwege de bouw de aannemer failliet gaat, zit u met de gebakken peren.

Contract is duidelijk! De meeste aanneem-overeenkomsten werken met een termijnschema: de totale bouw wordt opgeknipt in delen, waarbij de opdrachtgever pas betaalt op het moment dat een onderdeel naar tevredenheid is afgerond.

Dan lijkt het dus duidelijk dat u zonder problemen kunt overstappen naar een ander op het moment dat uw aannemer failliet gaat. Immers, de vervolgtermijnen hoeft u niet meer te betalen omdat de aannemer deze onderdelen niet meer aan u kan opleveren. Maar wat als de aannemer halverwege zo’n termijn failliet gaat?

Hoe zit dat juridisch in elkaar?

Niet van een leien dakje ... Deze situatie deed zich voor bij het Hof Arnhem-Leeuwarden, 14.03.2014 ( GHARL:2014:1423 ). Jansen liet een huis bouwen door Avabouw. In de aanneemovereenkomst stond dat Jansen de vierde bouwtermijn moest betalen op het moment dat de dakpannen waren gelegd. Gedurende het leggen gaat Avabouw failliet en de curator vordert van Jansen betaling van de dakpannen die ten tijde van het faillissement al gelegd waren. Jansen weigert dit. In het contract staat immers duidelijk dat hij pas hoeft te betalen als álle dakpannen zijn gelegd.

Een maas in de wet. De Faillissementswet regelt niets over deze situatie. De curator hoeft bij een faillissement alleen maar aan te geven of hij de overeenkomst nog af wil ronden. Deze curator kon en wilde dat niet, maar er was niets geregeld over hoe er moest worden omgegaan met de betaling van die dingen die al af waren, maar die nog niet betaald hoefden te worden.

Iedereen is gelijk! De rechter oordeelde dat Jansen tóch moest betalen voor de al gelegde dakpannen én de bijbehorende arbeid. Anders zou hij uit het faillissement een voordeel halen, namelijk een (gedeeltelijk) gratis dak. Dit is in strijd met de algemene gedachte bij faillissementen dat alle schuldeisers aan elkaar gelijk zijn en dat niemand een slaatje mag slaan uit een faillissement.

En tóch wringt er iets. Met bovenstaande insteek van de rechter wordt inbreuk gemaakt op de afspraken die Jansen met Avabouw had gemaakt: we betalen pas als het leggen van het dak volledig naar tevredenheid is afgerond. Een contract tussen partijen lijkt hiermee opeens een stuk minder waard!

Toekomstmuziek

Ingrijpen wetgever. Een aanpassing van de Faillissementswet om duidelijkheid te scheppen op dit punt is daarom noodzakelijk.

Tip 1. Neem tot die tijd als opdrachtgever in het contract op dat u in geval van faillissement gedurende de bouw, bevoegd bent de overeenkomst te ontbinden en dat u daarbij níét hoeft te betalen als een termijn nog niet (volledig) is afgerond.

Tip 2. Neem direct na het faillissement de stand van zaken op de bouw op met de curator. Zo ligt vast wat er is uitgevoerd door de failliete aannemer en wat nog niet. U voorkomt hiermee discussies en staat bewijsrechtelijk een stuk sterker!