Geen ruimte voor fietsen en containers in de steeg?
Moeilijk bereikbaar. De woning van Piet ligt halverwege een doodlopende steeg. Het is de enige toegangsweg naar zijn huis. In het verleden was zijn woning ook nog via een andere weg bereikbaar. Door een verbouwing is deze toegang echter komen te vervallen.
Persoonlijk recht. De steeg is eigendom van Piet. Van de steeg wordt ook gebruikgemaakt door Kees. Dit gebeurt met toestemming van Piet. Daarvoor is ruim 20 jaar geleden een overeenkomst opgesteld waarin staat dat aan Kees een persoonlijk recht wordt toegekend.
Staat op papier. De laatste tijd wordt de steeg door Kees vooral gebruikt om fietsen en containers te stallen. Daar is Piet niet van gediend. Daarom eist hij dat de fietsen en containers door Kees worden verwijderd. Die is dat niet van plan. Volgens Kees heeft hij op basis van de overeenkomst het recht om in de steeg fietsen en containers te stallen. Dat is schriftelijk vastgelegd.
Misbruik van recht?
Daarbij stelt Kees dat het onredelijk en onbillijk is van Piet om te eisen dat de fietsen en containers worden verwijderd. Ze worden door Kees helemaal achter in de steeg gestald. Dat is voorbij de toegang tot de woning van Piet, dus die heeft daar helemaal geen last van. Kees heeft geen andere stallingsmogelijkheid. Zijn belang om voor het stallen van fietsen en containers gebruik te maken van de steeg, weegt daarom zwaarder dan het belang van Piet tot verwijdering daarvan. Door desondanks daarop aan te dringen, maakt Piet misbruik van zijn bevoegdheid als eigenaar van de steeg.
Wat zegt de wet nu?
Eigendom is het meest omvattende recht dat iemand op een zaak kan hebben en de eigenaar is met uitsluiting van ieder ander vrij om daarvan gebruik te maken (art. 5.1 BW) . Dat recht wordt slechts beperkt door rechten van anderen en mag niet in strijd komen met regels van geschreven en ongeschreven recht (art. 5:1 lid 2 BW) .
Belangenafweging. De rechter stelt vast dat in de overeenkomst niets staat over het stallen van fietsen en containers. Dus daar heeft Kees niets aan. Voor het antwoord op de vraag of het onredelijk en onbillijk is van Piet om te eisen dat de fietsen en de containers worden verwijderd, moeten de belangen van Kees en Piet tegen elkaar worden afgewogen.
Hoe oordeelt de rechter? Kees stelt dat hij inpandig geen ruimte heeft om fietsen en containers te stallen en dat Piet geen hinder ondervindt als deze voorbij zijn voordeur worden geplaatst. Volgens de rechter is dat onvoldoende om te stellen dat het belang van Piet minder zwaar weegt dan dat van Kees. Piet stelt last te hebben van de fietsen en containers in zijn steeg. Dit is de enige toegang tot zijn woning en deze dient in geval van calamiteiten geheel vrij te zijn van obstakels. Daarbij wil hij de steeg netjes houden. Het is dan ook niet onredelijk dat hij een beroep doet op zijn eigendomsrecht. Van misbruik van recht is er geen sprake. Daarbij komt dat Kees niet aannemelijk heeft gemaakt dat de fietsen en containers nergens anders kunnen worden gestald. Daarom oordeelt Hof Arnhem-Leeuwarden dat de fietsen en containers door Kees moeten worden verwijderd (ECLI:NL:GHARL:2019:8267) . Ook moet hij € 3.613 aan proceskosten betalen!