BURENRECHT - 14.01.2020

Rechter zegt: “Coniferen eruit en scheidsmuur bouwen!”

Coniferenhaag. Jan en Toon zijn buren van elkaar. Op de erfgrens tussen hun percelen staat een coniferenhaag. Jan stoort zich al jaren aan de haag. Omdat de haag precies op de erfgrens staat, is deze (juridisch) ‘mandelig’. Dat betekent dat ze daarvan samen eigenaar zijn (art. 5:62 lid 1 BW) en dat ze ook samen de kosten voor het onderhoud dragen (art. 5:65 BW) .

Beter een hoge muur?

Jan wil dat de coniferenhaag wordt verwijderd. In plaats daarvan moet er op de erfgrens een scheidsmuur worden gebouwd met een hoogte van twee meter. Daar heeft hij minder last van en een muur garandeert bovendien meer privacy.

Goed genoeg. Toon ziet die wilde plannen van zijn buurman niet zitten en weigert zijn medewerking. Voor hem is de coniferenhaag meer dan genoeg. Met een stenen scheidsmuur heeft hij weliswaar meer ruimte in zijn tuin, maar dat gaat ten koste van het groen. Hij is bang dat hij met een scheidsmuur meer opgesloten komt te zitten.

Er staat al een muur. Daarbij moet de haag volgens Toon worden gezien als een scheidsmuur. Het is onzin om die te verwijderen alleen maar om op dezelfde plek een andere scheidsmuur te realiseren. Daar gaat hij geen kosten aan spenderen. Door te eisen dat de coniferenhaag wordt verwijderd en dat er een stenen scheidmuur wordt gebouwd, maakt Jan misbruik van zijn bevoegdheid. Naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid is dat onaanvaardbaar.

Wat zegt de wet?

Volgens de wet wordt onder een muur verstaan “iedere van steen, hout of andere daartoe geschikte stof vervaardigde, ondoorzichtige afsluiting” (art. 5:43 BW) . Coniferen of andere soorten beplanting worden niet genoemd als materialen waaruit een scheidsmuur kan worden gemaakt. Een coniferenhaag is niet ondoordringbaar, afgesloten en ondoorzichtig en is breder dan een muur van steen of ander soortgelijk materiaal. Daarom kan een coniferenhaag niet worden beschouwd als een scheidsmuur in de zin van de wet.

Download de checklist ‘Wettelijke regels voor bouwen scheidsmuur goed nakomen’ van http://tipsenadvies-bouw.nl/download (BW 22.09.11).

Medewerking kan worden geëist. Ook zegt de wet dat ieder van de eigenaren van aangrenzende percelen het recht heeft om te vorderen dat de andere eigenaar eraan meewerkt dat op de grens van de beide percelen een scheidsmuur van twee meter hoogte wordt opgericht (art. 5:49 lid 1 BW) . Dat is slechts anders als een gemeentelijke verordening of plaatselijke gewoonte anders bepaalt. Maar dat speelt hier niet. Dit staat in de wet ter bescherming van de persoonlijke levenssfeer van iemand die woont binnen de bebouwde kom van een gemeente.

Hoe oordeelt de hoogste rechter?

Jan staat volledig in zijn recht om op deze wettelijke bepaling een beroep te doen. Het feit dat er een coniferenhaag staat, doet daar niets aan af. Dat is immers geen scheidsmuur. Van misbruik van zijn bevoegdheid is geen sprake. Jan eist geen scheidsmuur alleen maar om zijn buurman te pesten. Vanwege zijn privacy heeft hij daar zelf alle belang bij. Daarom is Toon verplicht om mee te werken aan het verwijderen van de coniferen en het oprichten van een scheidsmuur. De kosten daarvan komen voor ieder voor de helft voor hun rekening. Ook moet Toon € 2.600 aan proceskosten betalen (ECLI:NL:HR:2019:1907) .