RECHT - 05.10.2022

Ondanks langdurig samenwonen ex-partner toch alimentatie?

Samenwonen met nieuwe partner. Na 20 jaar huwelijk gaan Jan en Trees uit elkaar. Bij de echtscheiding wordt bepaald dat Jan aan Trees elke maand € 1.532 partneralimentatie moet betalen. Na een aantal jaren wil Jan af van deze alimentatieverplichting. Volgens hem is Trees met haar nieuwe partner Ad gaan samenwonen ‘als ware gehuwd’. Deze samenwoning duurt al geruime tijd. In dat geval zegt de wet dat de verplichting tot het betalen van alimentatie eindigt (art. 1:160 BW) .

Voor samenwonen: vijf vereisten

Of er sprake is van samenwonen als ware gehuwd, hangt volgens de rechter af van de volgende factoren (ECLI:NL:HR:2001:ZC3603) :

1. tussen de samenwonende partners moet een affectieve relatie bestaan;
2. deze relatie moet van duurzame aard zijn;
3. ze moeten elkaar wederzijds verzorgen;
4. ze moeten daadwerkelijk met elkaar samenwonen;
5. ze moeten een gemeenschappelijke huishouding voeren.

Niet te snel aannemen. Deze vijf factoren moeten door de alimentatieplichtige (Jan) worden aangetoond. In verband met het verstrekkende gevolg dat de alimentatiegerechtigde (Trees) definitief diens aanspraak op alimentatie verliest, heeft de rechter al eerder uitgemaakt dat er niet te snel mag worden aangenomen dat er sprake is van samenwonen als ware gehuwd. Het bewijs daarvoor moet duidelijk en ondubbelzinnig zijn (ECLI:NL:HR:2016:724) .

Langdurige samenwoning aangetoond? Als de rechter met de door Jan overgelegde bewijzen wordt geconfronteerd, stelt hij vast dat er inderdaad sprake is van langdurige samenwoning van Trees met haar nieuwe partner Ad op hetzelfde woonadres. Ook is duidelijk dat ze een affectieve relatie met elkaar hebben die van duurzame aard is. Toch betekent dit niet automatisch dat er daardoor sprake is van samenwoning als ware gehuwd, zoals bedoeld in de wet. Er kan sprake zijn van bijzondere omstandigheden die een andere conclusie rechtvaardigen.

Onvoldoende ruimte. In dit geval kreeg de dochter van Jan en Trees die nog bij Trees inwoonde, van haar werkgever het dringende advies om tijdens de corona-epidemie zo veel mogelijk thuis te werken. In het appartement van Trees was te weinig ruimte om voor haar dochter een ongestoorde werkplek in te richten, dus heeft ze ervoor gekozen om in te trekken bij haar partner Ad die over een ruim woonhuis beschikt. Ze heeft daarbij gevolg gegeven aan de richtlijnen van de overheid om zo veel mogelijk thuis te werken en afstand te houden. Daarbij wilde ze uiteindelijk weer terugkeren naar haar huis.

Wat heeft de rechter nu beslist?

De rechter stelt vast dat de keuzes die Trees heeft gemaakt, alleszins begrijpelijk zijn. Gezien de onzekere situatie en het onduidelijke verloop van de epidemie kan haar niet worden verweten dat zij bij haar nieuwe partner Ad verbleef. Het is duidelijk dat het belang van haar dochter voorop stond. Daarbij heeft Trees steeds haar sociale contacten en activiteiten in haar eerdere woonplaats aangehouden. Na de epidemie is ze ook weer teruggekeerd naar haar appartement en is haar dochter zelfstandig gaan wonen. Hof Arnhem-Leeuwarden (ECLI:NL:GHARL:2022:7786) oordeelt dat het langdurig verblijf van Trees bij haar partner Ad was ingegeven door uitzonderlijke omstandigheden en dat er geen sprake is van samenwonen als ware gehuwd. Jan moet ‘gewoon’ alimentatie blijven betalen!