OVERLIJDEN - 30.08.2023

Partnertarief voor ongehuwde ex-partners?

Partnertarief Het tarief voor ouders-kinderen en de partner is 10-20%, voor kleinkinderen 18-36%, terwijl het tarief voor derden 30-40% bedraagt. Bovendien geldt voor partners een ruime vrijstelling voor de erfbelasting. Om in aanmerking te komen voor het partnertarief moet men op het moment van de schenking of het overlijden of gehuwd zijn (en niet van tafel en bed zijn gescheiden) of in geval de partners niet gehuwd zijn, aan een aantal voorwaarden voldoen.

Ongehuwde samenwoners

Ongehuwde samenwoners worden als partners aangemerkt als ze gedurende zes maanden voorafgaand aan het overlijden of gedurende twee jaar voorafgaand aan de schenking:

• meerderjarig zijn; en
• in de Basisregistratie Personen staan ingeschreven op hetzelfde woonadres; en
• een notarieel samenlevingscontract met wederzijdse zorgplicht hebben; en
• geen bloedverwanten in de rechte lijn zijn; en
• niet met een ander aan genoemde voorwaarden voldoen.

Zodra er niet langer aan alle vereisten wordt voldaan, zijn de partnervrijstelling en het partnertarief niet langer van toepassing en wordt het derdentarief toegepast. Hierop geldt echter een uitzondering.

Uitzondering

Ook nadat de gemeenschappelijke huishouding is beëindigd en de partners niet meer staan ingeschreven op hetzelfde woonadres, kan op grond van een besluit uit 2010 (stcrt. 2010 10783) het partnertarief (maar niet de partnervrijstelling) toch van toepassing blijven.Om voor het partnertarief in aanmerking te komen moeten de ex-partners op het tijdstip van de beëindiging van hun gezamenlijke huishouding aan alle voorwaarden voor het partnerschap voldoen. Daarnaast moet de schenking aan de ex-partner worden gedaan ter uitvoering van een door de ex-partners overeengekomen verdeling - en in geval van overlijden moet de erfrechtelijke verkrijging verband houden met afspraken die zijn gemaakt - in het kader van de beëindiging van de gezamenlijke huishouding.

Voorbeeld schenking

Wanneer de partners bijv. bij de verdeling van de gezamenlijke vermogensbestanddelen afspreken dat de ene partner zonder enige verrekening meer krijgt dan diens aandeel in het gezamenlijk vermogen, dan wordt wat deze partner extra krijgt, gezien als een schenking van de andere partner. Voor het berekenen van de schenkbelasting mag het partnertarief worden toegepast.

Voorbeeld in geval van overlijden

Spreken de partners bijv. bij de beëindiging van hun gezamenlijke huishouding af, dat na verdeling van het gemeenschappelijke vermogen, de toegedeelde vermogensbestanddelen na overlijden toekomen aan de ex-partner, dan mag bij overlijden ook het partnertarief worden toegepast.

Aandachtspunten

Doorslaggevend voor de toepasselijkheid van het partnertarief is dat de ex-partners afspraken maken in het kader van de afhandeling van hun gemeenschappelijke huishouding. Om latere onduidelijkheden te voorkomen is het raadzaam om deze afspraken ook schriftelijk vast te leggen. Dit kan in het samenlevingscontract, maar ook bij afzonderlijke akte. Dat geeft zekerheid ten opzichte van elkaar en de Belastingdienst. Ter praktische uitvoering kan de regeling daarnaast ook in een testament worden vastgelegd.

Let op Alleen vastleggen in een testament is onvoldoende. Een testamentaire regeling is geen afspraak en kan door de testateur te allen tijde eenzijdig worden herroepen of gewijzigd. Dit blijkt uit een uitspraak van Rechtbank Noord-Holland (ecli:nl:rbnho:2023:4667) .

bz-advies

Mocht een van de partners na verloop van tijd spijt krijgen van de gemaakte afspraken en het vermogen bijv. liever aan een nieuwe partner of later geboren kinderen nalaten, dan kan de gemaakte afspraak alleen worden gewijzigd met instemming van de ex-partner. Een alternatief daarvoor kan zijn om alleen een testamentaire regeling te maken, maar dat leidt er wel toe dat het partnertarief dan niet kan worden toegepast.