EXCESSIEF LENEN - 28.02.2024

Wet excessief lenen: wat zijn schulden?

Schulden

De Wet excessief lenen bij eigen vennootschap definieert schulden als: “alle civielrechtelijke schuldverhoudingen en verplichtingen die de ab-houder heeft aan de vennootschap waarin hij een aanmerkelijk belang heeft”. Hieronder vallen uiteraard de reguliere leningen en de rekening-courantschulden die de ab-houder aangaat met zijn vennootschap. Ook eigenwoningschulden vallen eronder, maar zijn - onder voorwaarden - uitgezonderd. Het begrip schulden is echter veel ruimer. In de wetsgeschiedenis is opgemerkt dat een juridische leveringsverplichting van de ab-houder aan zijn vennootschap ook een schuld is. Wel is de regering van mening dat een dergelijke leveringsverplichting een waarde van nihil heeft. Mogelijk is dit anders als de vennootschap de koopsom al heeft betaald, maar het goed nog niet is geleverd.Voorwaardelijke en/of toekomstige verplichtingen van een ab-houder aan zijn vennootschap vallen niet onder het begrip ‘schulden’. Schulden die in het verleden als verkapt dividend in aanmerking zijn genomen en civielrechtelijk nog bestaan, zijn uitgezonderd (art. 4.14b lid 5 wet ib 2001) . De uitzondering geldt uitdrukkelijk alleen voor zover de hoofdsom als verkapt dividend in aanmerking is genomen.

Winstrechtverplichting Het Kennisgroepstandpunt inzake de winstrechtverplichting van 21 december 2023 (kg:003:2023:12) luidt (behoudens de toelichting op de antwoorden) als volgt:X is enig aandeelhouder van A BV. Deze vennootschap drijft een onderneming. De waarde in het economisch verkeer van deze onderneming bedraagt € 2 miljoen. A BV draagt de onderneming tegen een vierjarig winstrecht over aan X, die deze onderneming gaat voortzetten in de vorm van een eenmanszaak. Het winstrecht is bepaald op de waarde in het economisch verkeer van de onderneming.

Vragen

1. Valt de winstrechtverplichting onder het schuldenbegrip van artikel 4.13, lid 1, onderdeel f van de Wet inkomstenbelasting 2001?
2. Zo ja, op welke wijze wordt bij een winstrechtverplichting het bedrag van de schulden bepaald?

Antwoorden

1. Ja, de winstrechtverplichting valt onder het schuldenbegrip van artikel 4.13, lid 1, onderdeel f van de Wet inkomstenbelasting 2001.
2. De winstrechtverplichting is gebaseerd op de waarde in het economisch verkeer van de onderneming. Deze waarde geldt als nominale waarde in de zin van artikel 4.14a, lid 4 van de Wet inkomstenbelasting 2001.

Beschouwing

De kennisgroep stelt zich (volgens ons terecht) op het standpunt dat een winstrechtverplichting een verplichting is in de zin van de Wet excessief lenen bij eigen vennootschap. De vraag is vervolgens voor welk bedrag de winstrechtverplichting in aanmerking moet worden genomen. Uitgangspunt voor de Wet excessief lenen bij eigen vennootschap is de nominale waarde van de verplichting. De wetgever heeft dit begrip niet toegelicht. In het geval van een lening ligt het voor de hand om voor de nominale waarde uit te gaan van het bedrag dat de schuldenaar aan de geldgever is verschuldigd. Een latere waardedaling van de vordering van de vennootschap door insolvabiliteit van de schuldenaar heeft geen invloed op de omvang van de schuld.

Waardevermindering Anders dan bij een lening staat bij een winstrechtverplichting nog niet vast hoeveel de overnemer uit hoofde van de winstrechtverplichting moet voldoen aan de overdrager. De kennisgroep gaat uit van de waarde in het economisch verkeer van de winstrechtverplichting op het moment van overdracht. Latere waardeontwikkelingen van de winstrechtverplichting raken de Wet excessief lenen bij eigen vennootschap dus niet.De waarde van winstrechtverplichting zal gedurende de looptijd afnemen tot nihil. Om praktische redenen kiest de kennisgroep in dit geval voor een vierjarige winstrechtverplichting en een afname op basis van de lineaire methode (25% per jaar). Een lineaire methode zal uiteraard in de regel niet geschikt zijn indien het winstrechtpercentage niet elk jaar gelijk is.

bz-advies

In 2024 is de drempel voor excessief lenen verlaagd van € 700.000 naar € 500.000. Beoordeel of herfinanciering van de schulden tot de mogelijkheden behoort. Pas eventueel verrekening toe als de aandeelhouder ook een vordering heeft op zijn vennootschap.