BOER EN BEDRIJF - 08.05.2024

Hoge Raad bevestigt uitspraak over verdeling fosfaatrechten en pacht

Fosfaatrechten bij einde pacht

Fosfaatrechten behoren in beginsel tot uw eigendom als veehouder. De rechter heeft echter al eens bepaald dat bij beëindiging van de pacht de verpachter aanspraak kan maken op een deel van de fosfaatrechten (ECLI:NL:GHARL:2019:7664) .

Bevestigd door de Hoge Raad. Inmiddels heeft de Hoge Raad (ECLI:NL:HR:2023:1756) deze uitspraak bevestigd. Hiermee is de kans groot dat er bij vergelijkbare zaken eenzelfde uitspraak wordt gedaan. Heeft deze uitspraak gevolgen voor u? Hoe werkt de verdeling van de fosfaatrechten?

In welke situaties speelt dit?

Voorwaarden. De verpachter kan bij beëindiging van de pacht toch aanspraak maken op de fosfaatrechten als er sprake is van de volgende situatie:

• op 2 juli 2015 was er sprake van langdurige pacht van gebouwen en/of grond;
• het betreft een reguliere of een geliberaliseerde pachtovereenkomst die bij aangaan twaalf jaar of langer duurt;
• het betreft een hoevepacht of pacht van een gebouw dat specifiek is ingericht voor de melkveehouderij of pacht van minimaal 15 hectare grond.

Verdeling van de fosfaatrechten

Toegekend aan gebouwen en grond. In de eerder genoemde uitspraak wordt 50% van de fosfaatrechten toegekend aan de gebouwen en 50% toegekend aan de grond.

Op 2 juli 2015. Het gaat om de fosfaatrechten en de grond en gebouwen op 2 juli 2015. Het betreft daarnaast de gebouwen die voor het houden van melkvee bij het bedrijf in gebruik waren.

Naar verhouding pacht/eigendom. De fosfaatrechten worden naar verhouding tussen het gepachte en uw eigendom toebedeeld.

Vergoeding van de fosfaatrechten

50% van de waarde. Indien de verpachter aanspraak maakt op (een gedeelte van) de fosfaatrechten, dan moet de verpachter 50% van de waarde aan u vergoeden. Tip.  Het kan ook zijn dat u overeenkomt dat u 50% van de marktwaarde van het aandeel fosfaatrechten waarop de verpachter aanspraak kan maken, aan de verpachter vergoedt.

Voorbeeld

Grond gepacht. Stel, u heeft de gebouwen in eigendom. Daarnaast gebruikt u nog 50 hectare grond waarvan u 60% in eigendom heeft. De andere 40% betreft geliberaliseerde pacht van langer dan twaalf jaar. De pacht dateert al van voor 2 juli 2015. Het bedrijf wordt beëindigd en daarmee ook het pachtcontract. U heeft, op basis van de peildatum 2 juli 2015, 4.500 kg fosfaatrechten. Aangekochte rechten vallen buiten de verdeling.

Verdeling van de fosfaatrechten. Van de fosfaatrechten wordt de helft toegekend aan de gebouwen en de andere helft aan de grond. Dit betekent dat er 2.250 kg fosfaatrechten ‘rusten’ op de grond. Daarvan rust 60% (1.350 kg) op grond in eigendom. De verpachter maakt, volgens de uitspraak van de Hoge Raad, aanspraak op 900 kg fosfaat. Hiervan moet hij u dus minimaal de helft van de marktwaarde vergoeden.