ERFDIENSTBAARHEDEN - 16.06.2011

Ongestoord gebruik recht van weg, da’s nooit weg

Heersen en lijden. Bij erfdienstbaarheden is er sprake van een ‘heersend’ erf en een ‘lijdend’ erf. Als eigenaar van het heersende erf kunt u bepaalde rechten aan de erfdienstbaarheid ontlenen.

In dit geval mag u over het erf van uw buurman naar uw woning rijden. Het eigendomsrecht op het lijdende erf van uw buurman is daardoor enigszins uitgehold. Hij moet immers toestaan dat u over zijn erf rijdt.

Rekening houden met. Uw buurman mag zijn eigendomsrecht niet zodanig uitoefenen dat daarmee uw rechten als eigenaar van het heersende erf worden ‘gefrustreerd’. Het gaat er met andere woorden om dat de eigenaar van het lijdende erf niet zomaar alles mag doen met zijn erf (bijvoorbeeld zijn erf afsluiten met een hek), hij moet de erfdienstbaarheid respecteren.

Om de tafel

Problemen oplossen. De vraag rijst wat u als eigenaar van het heersende erf kunt doen indien de eigenaar van het lijdende erf onvoldoende rekening houdt met uw belangen.

De eigenaar van het lijdende erf kan zijn eigendom zodanig gebruiken dat hij daarmee inbreuk maakt op de erfdienstbaarheid. Denk aan de situatie dat hij zijn erf ineens afsluit met een hek of dat hij het pad naar uw woning omploegt.

Eerst maar eens een goed gesprek. Het begint natuurlijk met een goed gesprek waarbij u als eigenaar van het heersende erf uw buurman, de eigenaar van het lijdende erf, verzoekt (voortaan) meer rekening te houden met uw belangen. Als alles meezit, leidt dit tot een positief resultaat en is het probleem daarmee uit de wereld.

Kort geding

Leidt een gesprek met uw buurman niet tot een oplossing, dan rest vaak alleen nog de gang naar de rechter. Als u een (voldoende) spoedeisend belang heeft, kunt u een beroep doen op de voorzieningenrechter. U heeft dan op korte termijn een beslissing. Een kort geding is meestal prima geschikt om de eigenaar van het lijdende erf te dwingen zodanig gebruik te maken van zijn eigendomsrecht dat hij geen inbreuk maakt op de erfdienstbaarheid en u dus weer ongestoord bij uw woning kunt komen.

Wat speelde er laatst?

Stef Bos is eigenaar van een perceel grond met een daarop gebouwde woning. Hij kan vanaf de openbare weg alleen maar bij zijn woning komen via een niet openbare toegangsweg die eigendom is van de gemeente. Er is een erfdienstbaarheid van weg gevestigd op grond waarvan Bos bij zijn woning kan komen.

Samen op de weg. De gemeente heeft andere buurtbewoners die ook niet via de openbare weg bij de voorkant van hun woning kunnen komen, toestemming verleend om - zonder dat er sprake is van een erfdienstbaarheid - ook gebruik te maken van deze weg. Er is regelmatig sprake van een conflict tussen Bos en de andere buurtbewoners.

De rechter besliste dat de gemeente onzorgvuldig is omgegaan met de belangen van Bos. De gemeente moet de aan de andere buurtbewoners verleende toestemming intrekken. De gemeente mag van de rechter (voortaan) slechts in bijzondere gevallen aan derden toestemming verlenen om van de weg gebruik te maken (LJN: BP1409).