Vergeet de Wet bestuur en toezicht rechtspersonen niet

Persoonlijke aansprakelijkheid bestuurders. In de WBTR staan (strengere) regels over het besturen van verenigingen en stichtingen. Deze nieuwe regelgeving heeft effect op de persoonlijke aansprakelijkheid van bestuurders. Menig ondernemer is, vaak ook uit maatschappelijk oogpunt, betrokken bij een vereniging of stichting. Let op.  Deze uitbreiding van aansprakelijkheid moet u niet onderschatten en kan zelfs ook aan de hand zijn als u conform de statuten van deze rechtspersoon handelt!

Hoe zit dat?

Vijfjaarstermijn. Dat heeft alles te maken met het feit dat de wetgever bij de invoering van de WBTR heeft bepaald dat de nieuwe wettelijke regels niet direct in de (oude) statuten geïmplementeerd behoefden te worden. Dit onder meer om een grote run op de notaris te voorkomen. Men kreeg vijf jaar de tijd om de statuten aan te passen aan de nieuwe wetgeving, tenzij om enige andere reden een eerdere statutenwijziging plaatsvindt. In dat geval moet ook binnen deze vijfjaarstermijn de nieuwe regelgeving worden meegenomen. In de praktijk let de notaris erop dat dit dan ook inderdaad gebeurt.

Directe werking. Wat men echter door deze vijfjaarstermijn wel uit het oog verliest, is dat de WBTR directe werking (vanaf 1 juli 2021) heeft op het gebied van tegenstrijdig belang, ondanks de vaak nog andersluidende bepalingen uit de statuten. Let op.  Statutaire regelingen die in strijd zijn met de nieuwe wettelijke bepalingen, worden vanaf 1 juli 2021 geacht niet te bestaan. Hier kan dus geen beroep op worden gedaan. In de praktijk wordt dat helaas nog wel eens vergeten. Wanneer is er dan sprake van een tegenstrijdig belang?

Tegenstrijdig belang

Heeft een bestuurder van een vereniging of stichting een direct of indirect persoonlijk belang dat in strijd is met het belang van deze rechtspersoon, dan mag op grond van de WBTR deze bestuurder op geen enkele wijze deelnemen aan het overleg of de besluitvorming daaromtrent.

Wanneer kan dit spelen? Deze strijdigheid gaat vaak verder dan men op het eerste gezicht verwacht. Uiteraard geldt dit voor eventuele handelingen rechtstreeks tussen u en de rechtspersoon (bijv. hoogte bezoldiging, kostenvergoeding, aankoop van zaken door de rechtspersoon bij uw bedrijf, etc.), maar denk bijv. ook aan het al dan niet tegen vergoeding laten uitvoeren van werkzaamheden voor de vereniging door een (bedrijf van een) familielid.

Bestuurder aansprakelijk. Wordt er gehandeld, weliswaar geheel in overeenstemming met de oude statuten, maar in strijd met de nieuwe wettelijke regeling, dan kan er op het aldus strijdig genomen besluit geen beroep worden gedaan. U kunt dan aansprakelijk worden gesteld voor al hetgeen uit de nakoming van dat ongeldig genomen besluit het gevolg is.

Reeds genomen besluiten bekrachtigen

Duidelijk vastleggen. Wat te doen bij besluiten die desondanks zijn genomen vanaf 1 juli 2021? Zorg er in dat geval voor dat het bestuur de genomen besluiten alsnog expliciet bekrachtigt. Leg dit in de notulen van de vergadering waarin het bestuur tot deze bekrachtiging besluit, dan ook duidelijk vast. Let op.  Zorg er daarbij voor dat de bestuurder wiens persoonlijk belang hiermee al dan niet direct is gemoeid, niet betrokken is bij deze bekrachtiging.