PRIVÉ - 11.10.2023

Privévermogen onderbrengen in een familiefonds

Beheren van vermogen. Een familiefonds is feitelijk niets anders dan een benaming voor het beheren van het opgebouwde vermogen en ervoor zorgen dat dit vermogen zo lang mogelijk bij elkaar en in stand blijft. Tip.  Oprichting ten overstaan van een notaris is niet nodig. Het familiefonds heeft geen rechtspersoonlijkheid en er is enkel een overeenkomst tot het collectief beheren van het vermogen.

Zeggenschap behouden. Met zo’n familiefonds kunnen de ouder(s) de zeggenschap over het vermogen behouden, terwijl hun (klein)kinderen de economische eigendom krijgen.

Schriftelijke overeenkomst

Beheerder/bewaarder. In de overeenkomst wordt een beheerder en een bewaarder benoemd. De beheerder (bijv. de ouder(s)) beheert het vermogen en bepaalt wat er met het fonds gebeurt. Beheerder en bewaarder kunnen dezelfde personen zijn.

Participaties. Het fonds reikt vervolgens niet-verhandelbare participaties uit aan de (klein)kinderen, waardoor de economische gerechtigheid (participaties) gescheiden wordt van de juridische gerechtigheid die bij de beheerder blijft. De participaties kunnen geschonken worden aan de (klein)kinderen. Let op.  Hierover is schenkbelasting verschuldigd, een goed periodiek schenkplan is dus raadzaam.

Wat is het voordeel?

Voordeel van een dergelijk familiefonds is dat u de (klein)kinderen al direct kunt betrekken bij alles wat met het vermogen te maken heeft, bijv. de aan- en verkoop van aandelen of andere beleggingen, het al dan niet verduurzamen van aangekochte panden, etc. Het fonds verbindt de familieleden financieel met elkaar. Al dat overleg kan ertoe leiden dat de (klein)kinderen groeien in hun rol van welgesteld vermogend individu. Zij kunnen vertrouwd raken met het omgaan van het familiekapitaal en kennis opdoen van hetgeen daarbij allemaal komt kijken. De kans dat het familievermogen hierdoor ook in de toekomst in stand blijft, neemt hierdoor zeer zeker toe. Ook familieconflicten kunnen zo voorkomen worden, nu de (klein)kinderen in eerste instantie niet gezamenlijk eigenaar worden van het familievermogen, maar ‘slechts’ participaties hebben, een economische gerechtigheid tot een deel van het gehele vermogen.

Fonds voor gemene rekening

Box 3. Juridisch zal een dergelijk familiefonds meestal worden aangemerkt als een fonds voor gemene (gezamenlijke) rekening. Ook onder het Belastingplan 2024 wijzigt dit niet. Voor de belastingheffing is dit fonds transparant, dus de participaties vallen voor de belastingheffing in box 3. Het fonds hoeft geen jaarrekening te publiceren en wordt ook niet ingeschreven in de Kamer van Koophandel.

Stichting. In de praktijk wordt voor de bewaarder en beheerder vaak een stichting gebruikt. Deze moet wel notarieel worden opgericht. Voordeel hiervan is dat de privéaansprakelijkheid van de bewaarder/beheerder vervalt. De stichting neemt deze taak immers over. Uiteraard wordt de stichting wel vermeld bij de Kamer van Koophandel en moet de uiteindelijk belanghebbende in het UBO-register worden opgenomen.

Geen groot vermogen?

In de praktijk zal een familiefonds met name dienstdoen bij grote vermogens. Als alternatief kunt u denken aan periodieke schenkingen aan (klein)kinderen waarbij het geschonken vermogen tijdelijk onder bewind kan worden geplaatst.