BTW - 30.11.2023

Gratis welkomstgeschenken leiden niet tot extra btw-heffing

Nevenprestatie Een welkomstgeschenk is volgens het Europees Hof van Justitie (ecli:eu:c:2023:731) een nevenprestatie bij de hoofdprestatie die bestaat uit de levering van tijdschriften/het abonnement. Het verstrekken van het welkomstgeschenk valt onder het begrip levering van goederen onder bezwarende titel en vormt geen levering van goederen om niet. Om deze reden is de uitgever alleen btw naar het verlaagde tarief verschuldigd over de hoofdprestatie, bestaande uit de levering van tijdschriften/het abonnement en niet over het welkomstgeschenk.

De zaak

De Portugese uitgever Deco Proteste geeft tijdschriften en ander informatiemateriaal uit over consumentenbescherming. De uitgever maakt gebruik van promotiecampagnes. Wanneer een consument een abonnement afsluit, krijgt deze een welkomstgeschenk, een tablet of smartphone, met een eenheidswaarde van minder dan € 50. De klant kan niet kiezen voor bijv. een korting in plaats van een geschenk. De klant hoeft niets extra’s te doen voor het geschenk zoals een andere abonnee aanbrengen of een bon in te leveren. Deco Proteste stuurt het welkomstgeschenk aan de nieuwe klanten na de eerste maandelijkse betaling van het abonnement en brengt voor het geschenk geen extra bedrag in rekening aan de klant. Als de klant het abonnement na de eerste betaling stopzet, mag deze het welkomstgeschenk behouden. De uitgever heeft alleen btw naar het verlaagde tarief voldaan voor de verstrekking van het abonnement op het tijdschrift en geen btw naar het algemene btw tarief voor de verstrekking van het welkomstgeschenk bestaande uit de tablet of smartphone.

Geen verwijzing welkomstgeschenken De Portugese Belastingdienst stelt bij een controle vast dat de naar aanleiding van de nieuwe abonnementen opgestelde facturen geen enkele verwijzing bevatten naar de verstrekte welkomstgeschenken aan de abonnees. De Portugese Belastingdienst meent dat er sprake is van een afzonderlijk in aanmerking te nemen gratis verstrekking die volgens de btw-regels bij fictie als btw-belaste levering tegen vergoeding moet worden aangemerkt en legt Deco Proteste een btw naheffingsaanslag op van € 3,5 miljoen in verband met de welkomstgeschenken.

Europees Hof van Justitie

De Portugese rechter stelt vragen aan het Europees Hof van Justitie. Het hof komt in deze casus tot de conclusie dat het welkomstgeschenk een integrerend deel uitmaakt van de commerciële strategie van Deco Proteste. Dit wil zeggen dat de uitgever de geschenken succesvol heeft ingezet met als enige doel om meer abonnementen te verkopen en hier rationale financiële berekeningen aan ten grondslag liggen. Bij deze feiten en omstandigheden vormt de verstrekking van het welkomstgeschenk geen zelfstandig doel voor de klant. Het is een nevenprestatie bij de hoofdprestatie die wordt gevormd door de verstrekking van het tijdschriftabonnement. Er is geen sprake van een aparte levering om niet en Deco Proteste is geen btw verschuldigd ter zake van de verstrekking van het welkomstgeschenk, maar alleen voor het abonnement. Het Europees Hof van Justitie merkt op dat de klant de tablet of smartphone die geschonken is, ook kan gebruiken voor het lezen van het tijdschrift, waardoor het geschenk ook bijdraagt aan een optimaal genieten van de hoofdprestatie.

Feiten en omstandigheden De feiten en omstandigheden zijn in deze zaak een zeer belangrijk onderdeel om tot deze uitkomst te komen. Het verstrekken van gratis welkomstgeschenken kent in de praktijk zeer veel varianten. Uit eerdere jurisprudentie van het Europees Hof van Justitie in de zaak Empire Stores (ecli:eu:c:1994:225) en de zaak Kuwait Petroleum (ecli:eu:c:1998:342) lijkt voort te vloeien dat het verstrekken van geschenken aan klanten veelal tot afzonderlijke btw-heffing leidt. Het huidige arrest geeft de ruimte om welkomstgeschenken bij een ander product niet afzonderlijk te belasten. Wij adviseren daarom om gratis verstrekkingen - zeker waar deze een verkoopbevorderend doel hebben - opnieuw tegen het licht te houden en te kijken of nadelige btw-gevolgen, doordat btw wordt geheven over het gratis welkomstgeschenk, te voorkomen zijn. Omdat iedere actie zijn eigen bijzondere feiten en omstandigheden heeft, kan het zinvol zijn om afstemming te zoeken met de Belastingdienst.

Vouchers

In een andere uitspraak van het Europees Hof van Justitie inzake GE Aircraft Engine Services (ecli:eu:c:2022:63) ging het over gratis voucherverstrekkingen aan personeelsleden die uitzonderlijk hadden gepresteerd. Daar was het oordeel van het Europees Hof van Justitie dat de vouchers ertoe strekten de prestaties van de werknemers te verbeteren en er daarmee voor te zorgen dat de onderneming goed loopt en winstgevend is. Daarom mocht deze gratis verstrekking aan het personeel niet tot een btw-correctie leiden. Hiermee komt het Besluit uitsluiting aftrek omzetbelasting (BUA) onder vuur te liggen, omdat veel verstrekkingen aan het personeel het doel zullen hebben de prestaties van de werknemers te verbeteren.

Verkoopbevordering

De conclusie van het Europees Hof van Justitie lijkt te zijn dat geschenken die voortvloeien uit verkoopbevorderende doelen van de onderneming, niet tot extra btw-druk bij de ondernemer moeten leiden en dat daar steeds vaker sprake van is. Dit gaat veel gevolgen hebben voor de praktijk.

bz-advies

De btw op de aanschaf van relatiegeschenken en personeelsverstrekkingen die niet vanwege verkoopbevorderende doelen van de onderneming worden verstrekt, zijn op basis van het BUA niet aftrekbaar. Dat is alleen anders als deze uitgaven per relatie of werknemer per jaar onder het drempelbedrag van € 227 blijven. Bij de berekening van dit drempelbedrag mag volgens de website van de Belastingdienst op dit moment eerst de eventueel ontvangen eigen bijdrage in aftrek worden gebracht op de totale BUA-uitgaven, voordat er getoetst wordt of het drempelbedrag is overschreden. Aan deze berekeningswijze is op 17 oktober 2023 een einde gekomen. De staatssecretaris van Financiën heeft in een besluit (stcrt. 2023, 28124) aangegeven dat de uitleg op de website van de Belastingdienst inzake het in aftrek brengen van de eigen bijdrage voor personeelsverstrekkingen, relatiegeschenken of andere giften op het totaal van de uitgaven bij de berekening van het BUA-drempelbedrag van € 227 per 1 januari 2024 niet meer geldt.