WET- EN REGELGEVING - ROOKVERBOD - 17.03.2009

Uw rechten bij bestuursrechtelijke handhaving

Bestuursrechterlijke handhaving. Op grond van artikel 11b van de Tabakswet kan de minister van VWS een boete opleggen bij overtreding van de Tabakswet. De hoogte van die boete is apart vastgelegd in de Tabakswet. Hoe nu verder?

Hoogte boete. Voor overtredingen ten aanzien van het ingestelde rookverbod bedraagt de boete in eerste instantie € 300,-. Deze kan oplopen tot € 600,-, € 1.200,- en zelfs tot € 2.400,- bij nieuwe overtredingen binnen respectievelijk twee, drie of vijf jaar (wanneer de eerste boete tenminste niet nog onder de rechter is).

Wie moet een overtreding vaststellen?

In de Regeling toezicht naleving tabakswet zijn de ambtenaren van de Voedsel- en Warenautoriteit met het toezicht op de naleving van de rookverboden in de Tabakswet belast. Zij hebben de volgende wettelijke bevoegdheden:

• zonder toestemming elke plaats betreden met uitzondering van een woning en zich zo nodig met behulp van de politie toegang verschaffen tot deze plaatsen (artikel 5:15 Awb);

• inlichtingen vorderen (artikel 5:16 Awb). In samenhang met de medewerkingsplicht van artikel 5:20 Awb betekent dit dat naar waarheid geantwoord dient te worden op vragen van de controleur In beginsel kunnen inlichtingen van eenieder (dus ook van een gast of van personeelsleden) worden verlangd, zij het dat de uitoefening van de bevoegdheid niet onevenredig mag zijn (zoals besloten ligt in artikel 5:13 Awb). Het opzettelijk niet voldoen aan de medewerkingsplicht en dus ook aan het niet verstrekken van inlichtingen, is strafbaar (artikel 184 Wetboek van Stafrecht);

• inzage eisen en kopieën maken van zakelijke gegevens en bescheiden (artikel 5:17 Awb);

• zaken onderzoeken en monsters nemen (artikel 5:18 Awb);

• zakelijke bescheiden meenemen als ter plekke geen kopieën kunnen worden gemaakt (artikel 5:17 Awb).

Wanneer bevoegdheden gebruiken?

De bovenstaande bevoegdheden mogen worden uitgeoefend, zonder dat er sprake hoeft te zijn van een overtreding. Het gaat namelijk om toezicht houden, niet om handhaving. Een controleur (toezichthouder) dient bij het gebruik van zijn bevoegdheden wél de evenredigheid in acht te nemen. Hij maakt, met andere woorden, van zijn bevoegdheden slechts gebruik voor zover dat redelijkerwijs voor de vervulling van zijn taak nodig is. Hij moet zijn taak op een voor de horecaondernemer minst belastende manier uitoefenen. Hij laat de ondernemer ook weten wat de reden is om van de hem toekomende bevoegdheden gebruik te maken. Tip. Geeft hij daarbij aan dat het de bedoeling is een boete op te leggen, dan bent u in beginsel niet meer verplicht te antwoorden. De controleur moet u daar ook op wijzen (artikel 11d Tabakswet).

Legitimeren? Artikel 5:12 Awb bepaalt verder dat bij de uitoefening van zijn taak de toezichthouder een legitimatiebewijs bij zich draagt en dat laat zien als u daarom vraagt. Dit moet hij in principe ook doen als hij vergaande bevoegdheden gebruikt, zoals het onderzoeken van zaken. Tip. Check of hij controleur is en vraag om een legitimatie. Vraag altijd met welk doel hij dingen doet en of dat echt nodig is voor zijn taak. Maak zelf een verslag van het bezoek, om dat te kunnen vergelijken met het boeterapport.