IN DE KIJKER - 29.04.2010

Wie het eerst komt, wie het eerst maalt?

Banken zijn vaak geziene gasten bij de Nederlandse rechter. Zij dagvaarden met de regelmaat van de klok klanten (die niet zelden door de advisering en begeleiding van diezelfde banken) in de problemen zijn gekomen. In de hierna besproken procedure (LJN: BL5667) gaat het nu eens niet over een bank die een cliënt die in moeilijkheden is geraakt het leven zuur maakt, maar om twee banken die elkaar het leven zuur maken.

Derde hypotheek

Hypotheek stapelen. Fortis Bank verkrijgt op 3 december 2003 een recht van hypotheek op de in Wognum gelegen woning van het echtpaar Tonin. In de akte staat dat Fortis Bank een derde recht van hypotheek verkrijgt. Het recht van eerste en van tweede hypotheek was eerder al verleend aan ABN AMRO.

Vier op een rij. Er was echter op 28 maart 2003 al een derde recht van hypotheek verleend aan de ABN AMRO. Het mag dus duidelijk zijn dat de woning van de familie Tonin beter in de hypotheek dan in de verf zat. En daar kwam tegen het einde van datzelfde jaar dus nog een extra hypotheek van Fortis Bank bij.

Kadaster in de fout

Bij het inschrijven van het derde recht van hypotheek maakt het kadaster een fout. Deze hypotheek wordt namelijk ingeboekt op een verkeerd kadastraal nummer. Het gevolg hiervan is dat deze hypotheek uit het zicht verdwijnt of tenminste in het dossier niet zichtbaar is.

Zo kon het dus gebeuren dat het (vierde) recht van hypotheek van Fortis Bank het etiket van derde hypotheek kreeg opgeplakt.

Wie het eerst komt ... Voor Fortis Bank kan dit verkeerde etiket goed uitpakken. Immers, als het huis verkocht wordt, moeten de hypothecaire leningen uit de opbrengst worden voldaan in volgorde van inschrijving. Als de opbrengst tegenvalt, kan het dus goed uitkomen om niet de laatste inschrijving te hebben.

House for sale

In de verkoop. De familie Tonin heeft zich in hun Wognumse woning altijd als een vis in het water gevoeld, maar zij besluiten begin 2006 toch om het huis te verkopen. Zij vinden een koper en de levering van de woning vindt plaats op 15 februari 2006.

Zowel ABN AMRO als Fortis Bank dienen aflosnota’s in, respectievelijk voor € 129.232,48 en € 105.723,58. De notaris voldoet de gehele aflosnota voor de drie hypotheken van ABN AMRO. Fortis Bank ontvangt het restant van € 71.726,97 ten behoeve van de vierde hypotheek en dreigt dus voor een slordige € 34.000,- het schip in te gaan.

Eerlijk delen

Bij de rechter wil Fortis Bank dat de opbrengst wordt verdeeld alsof zij het recht van derde hypotheek heeft. Kortom: Fortis Bank wil dat de nummering van het kadaster wordt gehanteerd en er wordt afgerekend alsof de hypotheek van Fortis Bank een derde hypotheek was.

Nadat Fortis Bank bij de rechtbank gelijk krijgt, beslist het Gerechtshof in Amsterdam in hoger beroep dat de door de notaris gehanteerde volgorde, de chronologisch juiste volgorde, en dus niet de volgorde zoals uit de kadastrale inschrijving bleek, moet worden gehanteerd.