BURENRECHT - 17.08.2012

Laat maar vallen (want het komt er toch wel van)

Vlak bij de woning van Marie staat op gemeentegrond een fraaie, honderd jaar oude kastanjeboom. Helaas heeft zo’n fraaie boom ook zo zijn nadelen. Zo is aan de buitenkant niet altijd te zien hoe het met de gezondheid van de boom gesteld is. En als zo’n oude boom niet meer helemaal gezond is, is een zuchtje wind genoeg om hem te laten omvallen. Met een beetje pech op een woning ... Voor wie is dan de schade, voor de eigenaar van de boom (de gemeente) of blijft de eigenaar van de woning met de schade zitten?

Wie is aansprakelijk voor de bomen?

Als de ene persoon schade veroorzaakt aan een andere persoon, kan dit een onrechtmatige daad opleveren waarvoor de schade vergoed moet worden. Dat klinkt simpel, maar in de praktijk is niet altijd duidelijk of een bepaald handelen of nalaten een onrechtmatige daad oplevert. Voor een gemeente is dit soms extra lastig vast te stellen. Zo staan in een gemeente misschien wel duizenden oude bomen. Zo’n oude boom kan omwaaien en schade veroorzaken. Is de gemeente als eigenaar dan zonder meer aansprakelijk voor de schade?

Belangenafweging

Een stad of dorp zonder groen zou het veiligste zijn, dan kan er in ieder geval geen enkele boom omvallen, maar dat is natuurlijk geen optie. Uiteraard is het voor niemand onrechtmatig om bomen op zijn grond te hebben, ook niet voor een ­gemeente. Zelfs niet als het gaat om oude bomen waarbij meer risico is dat de bomen zouden kunnen omwaaien. Hier gaat de leefbaarheid in de ­gemeente voor de absolute veiligheid dat er geen bomen in de gemeente zullen omvallen en zo schade zullen veroorzaken aan de eigendommen van burgers. Maar dit betekent niet dat een eigenaar, zoals de gemeente, nooit aansprakelijk is als er een boom omwaait.

Controleer die bomen

Controle. Een eigenaar die bomen op zijn perceel heeft, moet deze bomen regelmatig controleren, zeker als het oude bomen zijn. Het is duidelijk dat een eigenaar geen waterdichte controle kan uitvoeren. In beginsel mag de eigenaar volstaan met een inspectie van het uitwendige van de boom. Als deze uitwendige inspectie wijst op de aanwezigheid van ziekten en een mogelijk gevaar van omvallen of omwaaien, moet de eigenaar nader onderzoek instellen en maatregelen nemen. Als bij het uitwendige onderzoek geen bijzonderheden naar voren komen, is de eigenaar niet verplicht nader onderzoek te laten verrichten.

Opletten! Als het gaat om bomen, is de eigenaar van de boom alleen aansprakelijk als hij nalatig is geweest (onrechtmatig heeft gehandeld) en niet omdat hij toevallig eigenaar is van de boom. De eigenaar van een boom heeft dus geen risico­aansprakelijkheid.

Dit betekent dat de eigenaar van een boom pas aansprakelijk is voor de schade van bijvoorbeeld omvallen, als hij iets heeft gedaan (of nagelaten) waardoor de boom schade heeft veroorzaakt.

Dit kan bijvoorbeeld het geval zijn als een inspectie van een oude hoge boom niet is gedaan of als er geen actie is ondernomen als uit die inspectie blijkt dat de boom niet meer gezond is (LJN: BV1587). Tip. Heeft uw cliënt oude bomen in zijn tuin of wil hij zo’n huis kopen? Adviseer hem dan om goed na te gaan of de bomen wel gezond zijn.