RECHTSVORM - 15.12.2017

Wie heeft het in de maatschap voor het zeggen?

Wat zegt de wet?

Afwijkende afspraken. De wettelijke regeling voor de personenvennootschap (zoals de maatschap en de vennootschap onder firma) is erg summier. Voor zover er wettelijk wel iets geregeld is, is dit grotendeels van regelend recht. Dat betekent dat de vennoten in de maatschapsovereenkomst kunnen afwijken van de wettelijke regeling. In de praktijk gebeurt dit vrijwel altijd omdat de wettelijke regeling niet erg praktisch is. Als de vennoten in de maatschapsovereenkomst niet zijn afgeweken van de wettelijke regeling, is deze op hun samenwerking van toepassing.

Uitsluitend unaniem?

Meerderheid? Volgens de wettelijke regeling heeft iedere vennoot bij de besluitvorming een vetorecht. Dit komt erop neer dat uitsluitend unanieme besluiten mogelijk zijn. Zelfs bij een relatief kleine maatschap kan dit de samenwerking volledig verlammen. Gelukkig kan daarvan in de maatschapsovereenkomst worden afgeweken en dat gebeurt in de meeste gevallen ook.

Aanvullende regels? Voor maatschappen die uit twee personen bestaan en bij grotere maatschappen is, voor het geval van staken van de stemmen, een aanvullende regeling nodig. Wat veel voorkomt, is dat een voorstel waarover de stemmen staken als verworpen geldt. Een andere mogelijkheid is om bij een patstelling de besluitvorming tijdelijk op te dragen aan een derde.

Opzegging en voortzetting

Volgens de wettelijke regeling kan iedere vennoot de maatschap opzeggen. In dat geval eindigt volgens de wettelijke regeling de maatschap. Als daar geen afspraken over zijn gemaakt, kan dat voor problemen zorgen, zeker als er ruzie of onenigheid is tussen de vennoten, maar ook als vennoten vertrekken, bijv. vanwege pensionering, blijvende arbeidsongeschiktheid of vestiging elders.

Voor de zittenblijvers. Het is daarom praktisch als het vertrek van één vennoot niet leidt tot beëindiging van de maatschap voor de ‘overblijvende’ vennoten. Tip. Maak hierover duidelijke afspraken en leg deze vast in de overeenkomst.

Beheren en beschikken

Beheren. In de praktijk (en volgens de wettelijke regeling) bestaat er een onderscheid tussen beheren en beschikken. Bij beheren gaat het om alles wat behoort tot de gewone gang van zaken, terwijl het bij beschikken gaat om de meer ingrijpende besluiten. Volgens de wettelijke regeling mag iedere vennoot voor rekening van de maatschap daden van beheer verrichten.

Beschikking. Voor daden van beschikking ligt dit anders. Volgens de wettelijke regeling mogen deze alleen worden verricht met de uitdrukkelijke instemming van alle vennoten.

Verschil? Het onderscheid tussen beheren en beschikken is niet altijd even duidelijk. Ook is het zeker in grote maatschappen onhandig dat voor iedere beschikkingshandeling de instemming van alle vennoten noodzakelijk is. Tip. Neem, met het verschil tussen beheren en beschikken in het achterhoofd, een regeling op die duidelijk maakt wat iedere vennoot afzonderlijk mag beslissen en voor welke beslissing een meerderheid van stemmen of unanimiteit vereist is.