PRIVÉ - 22.08.2018

Lenen binnen de familie

Mogelijk schenking. Als er geld wordt geleend binnen familieverhoudingen, dan kijkt de Belastingdienst altijd kritisch of er hierbij geen schenking plaatsvindt. Dit zou het geval kunnen zijn als u tegen een te lage rente of te ‘zachte’ voorwaarden geld uitleent. Maar hoe weet u nu welke rente en voorwaarden zakelijk zijn en zodoende niet tot een belaste schenking leiden?

Hoogte van de rente

Direct opeisbare lening. Als er een direct opeisbare lening is verstrekt, dan moet u een rente in aanmerking nemen van minimaal 6%. Dit minimale rentepercentage wordt namelijk voor de schenkbelasting geëist. Als u een lagere rente hanteert, dan wordt het verschil tussen die rente en de standaard 6% vermenigvuldigd met de waarde van de lening, jaarlijks aangemerkt als schenking. En dat wilt u natuurlijk voorkomen. Tip.  De belastingheffing over deze ‘schenking’ kan mogelijk worden voorkomen door het benutten van de jaarlijkse schenkingsvrijstellingen.

Zakelijke rente. Als de lening niet direct opeisbaar is, moet er een rente gehanteerd worden die gelijk is aan een zakelijke marktrente. Daarbij zal dus ook rekening moeten worden gehouden met de overige leningsvoorwaarden. Worden aan u als geldverstrekker veel zekerheden verstrekt, dan kunt u volstaan met een relatief lage rente. Denk hierbij bijvoorbeeld aan hypothecaire zekerheid.

Zakelijke voorwaarden

Onzakelijk? Naast de hoogte van de rente moet er ook kritisch gekeken worden naar de leningsvoorwaarden. Als deze te soepel zijn, dan zou de Belastingdienst tot de conclusie kunnen komen dat er sprake is van een onzakelijke lening. Dit is het geval als een onafhankelijke derde een dergelijke lening, tegen deze voorwaarden, nooit zou willen verstrekken. Ook niet tegen een hogere rente. Het nadeel van de kwalificatie onzakelijke lening is dat een mogelijk verlies hierop wellicht fiscaal niet aftrekbaar is, bijvoorbeeld als de lening vanuit zakelijk vermogen is verstrekt.

Wat is ‘zakelijk’? Zakelijke voorwaarden houden onder meer in een zakelijke rente, een aflossingsschema, boeterente bij vervroegde aflossing en voldoende zekerheden voor de geldverstrekker.

Voor eigen woning? Als u een familielening voor de aankoop of verbouwing van een eigen woning verstrekt, dan kan de geldlener de rente hierop alleen fiscaal aftrekken als de lening voldoet aan bepaalde voorwaarden. De voornaamste hiervan is dat de lening in 30 jaar minimaal annuïtair wordt afgelost. Let hier goed op.

Goed vastleggen

Ten slotte is het verstandig de gemaakte afspraken goed vast te leggen op papier. Niet alleen als bewijs van zakelijke voorwaarden richting de Belastingdienst, maar ook om naar uw andere familieleden (kinderen) aan te tonen hoe een en ander is afgesproken ingeval u er niet meer bent.

Model ‘Geldleningsovereenkomst’ (BT 23.12.07)

Glijclausule. Denk hierbij ook aan het opnemen van een fiscale glijclausule. Deze bepaalt dat de rente met terugwerkende kracht wordt aangepast als de Belastingdienst een hogere rente eist.