Hoeveel vrijheid heeft gemeente bij vaststellen van leges?

Gemeentes hebben slechts een paar mogelijkheden om de gemeentekas te vullen. Een belangrijke is het heffen van leges. De leges voor een omgevingsvergunning, ook bekend als bouwvergunning, kunnen daarbij behoorlijk in de papieren lopen. Daarom is het van belang te weten welke vrijheid de gemeentes hebben bij het vaststellen van die leges. En wat u kunt doen als de gemeente die vrijheid overschrijdt. Interessant? Lees verder!

Afwijkende normkosten bouw

Dat gemeentelijke leges er behoorlijk in kunnen hakken, bleek onlangs nog bij een zaak die werd uitgevochten voor Hof ‘s-Hertogenbosch (ECLI:NL:GHSHE:2018:4235) . Voor de verstrekking van een omgevingsvergunning voor de bouw van een hotel-restaurant werd er een half miljoen euro aan leges in rekening gebracht, ofwel 4,2% van de bouwsom van € 11,9 miljoen. De aanvrager van de vergunning vocht deze op verschillende gronden aan, onder meer omdat de gemeente was uitgegaan van genormeerde bouwkosten die bijna € 7 miljoen hoger waren dan de werkelijke kosten.

Overschrijding opbrengstlimiet. Uw collega stelde onder meer dat de opbrengsten van de legesheffing de kosten overschreden. Dit is niet toegestaan en of dit het geval is, kunt u afleiden uit de gemeentelijke begroting. De gemeente is verplicht u hierin inzage te geven. Bij een geringe overschrijding tot 10% wordt uw aanslag naar evenredigheid verminderd. Bij grotere overschrijdingen komt deze zelfs geheel te vervallen. In deze zaak stelde uw collega onder meer dat een opslag op de kosten van 79% inzake overheadkosten niet reëel was. De gemeente kon echter aantonen dat dit betrekking had op kosten van andere afdelingen die bij de uitvoering van de vergunning betrokken waren, zodat aan dit punt voorbij werd gegaan.

Leges onredelijk? Ook werd de hoogte van de leges aan de orde gesteld en door uw collega als onredelijk en willekeurig betiteld. De rechter ging hier niet in mee, omdat leges nu eenmaal niet in relatie hoeven te staan tot de verrichte dienst.

Afwijkende norm bouwkosten. Tenslotte ving uw collega ook bot met zijn argument dat de bouwkosten waarop de leges gebaseerd waren enorm afweken van de werkelijke kosten. Het is namelijk toegestaan om kosten te normeren, wat betekent dat de werkelijke bouwkosten niet bepalend zijn voor de hoogte van de leges. Deze genormeerde kosten moeten wel in of bij de verordening worden opgenomen, zodat u bij aanvraag van uw vergunning weet waar u aan toe bent.

Wat kunt u hiermee?

U kunt een aanslag leges op verschillende gronden aanvechten, bijvoorbeeld wanneer deze onredelijk is, willekeurig of in strijd is met de gelijkheid. U zult dit dan wel aan moeten tonen. Belangrijk is dat u een aanslag ook kunt aanvechten als de opbrengsten van leges de kosten overtreffen. Ook dit zult u aan moeten tonen, bijvoorbeeld via de gemeentelijke begroting. Bij twijfel aan bepaalde kostenposten moet de gemeente echter weer aantonen dat uw twijfel onterecht is. Onduidelijkheid omtrent bijvoorbeeld reserveringskosten, overheadkosten of indirecte kosten, zal men moeten wegnemen. Zo niet, dan wordt uw legesaanslag verminderd, of als de baten de kosten met meer dan 10% te boven gaan, zelfs helemaal vernietigd.