Beter met de warme dan met de koude hand schenken?

Schenken. Schenken bij leven is vrijwel altijd leuker dan iets nalaten bij uw dood. Bovendien geniet de begunstigde fiscale voordelen. Toch zit er aan schenken soms ook een aantal haken en ogen.

Einde beschikkingsmacht

Een belangrijk nadeel van schenken is dat u in beginsel de beschikkingsmacht over uw vermogen kwijt bent. Dit nadeel is met name van belang als uw oudedagsvoorziening in de vorm van bijv. pensioen tekortschiet om uw toekomstige uitgaven te dekken. U wilt dan toch het liefst een deel van uw vermogen achter de hand houden. Tip. Hier is weliswaar met een zogenaamde ‘papieren schenking’ wel een mouw aan te passen, maar dit vereist het nodige regelwerk en een gang naar de notaris.

Benut vrijstellingen optimaal

Schenkbelasting. Het meest genoemde argument om nog bij leven te schenken zijn de jaarlijkse vrijstellingen. Zo mag een ouder aan een kind in 2022 € 5.677 belastingvrij schenken en hoeft er alleen over het meerdere met de Belastingdienst afgerekend te worden. Voor kleinkinderen is dit € 2.274. Daarnaast gelden er onder voorwaarden voor kinderen eenmalige specifieke vrijstellingen van € 27.231 en € 56.724, het meerdere is belast.

Erfbelasting. Echter ook de erfbelasting kent een aantal vrijstellingen. Voor kinderen en kleinkinderen bedraagt deze € 21.559. Tip. Heeft u bijv. vijf kinderen en tien kleinkinderen, dan kunt u ervoor kunnen kiezen om van uw vermogen sowieso 15 x € 21.559 = € 323.385 achter de hand te houden, zonder dat dit bij uw overlijden tot de heffing van erfbelasting hoeft te leiden. Als u uw vermogen alleen aan uw kinderen wilt nalaten, is de vrijstelling slechts 5 x € 21.559 = € 107.795. Een kleinkind kan zijn erfdeel desgewenst ook eerder krijgen, maar dan betaalt hij wel € 3.471 schenkbelasting.

Gebruik bedrijfsopvolgingsregeling

Ondernemers kunnen onder voorwaarden gebruikmaken van een belangrijke faciliteit in de erf- en schenkbelasting, de bedrijfsopvolgingsregeling (BOR). De regeling betekent dat er bij schenking of vererving van een onderneming (of aanmerkelijkbelangaandelen in een BV) een forse vrijstelling geldt van schenk- of erfbelasting.

Vijf jaar. Een van de voorwaarden is dat het bedrijf door degene die het geschonken krijgt of erft, minstens vijf jaar wordt voortgezet.

Hoge vrijstelling. De vrijstelling bedraagt in 2022 € 1.134.403 plus 83% over het meerdere. Tip.  Bij gebruik van deze optie bespaart bijv. uw kind ruim € 370.000 aan schenkbelasting als de waarde van het bedrijf bijv. € 2 miljoen bedraagt. Deze optie is fiscaal dus veel voordeliger dan zelf uw bedrijf te verkopen en de opbrengst weg te schenken.

Let op met panden

Aan het verkrijgen van een pand via schenking of vererving kleeft het nadeel dat er belasting betaald moet worden, terwijl het pand wellicht nog niet verkocht is of helemaal niet verkocht gaat worden.

Vrijstelling eigen woning. Een voordeel is weer dat er in 2022 nog een vrijstelling geldt voor de schenking van een woning of vermogen dat voor de aankoop van een eigen woning gebruikt gaat worden, tot een bedrag van € 106.671. Let op.  Deze faciliteit verdwijnt per 2023.