ALIMENTATIE - 30.05.2023

Niet-wijzigingsbeding van een alimentatieverplichting is rechtsgeldig, alimentatie blijft in stand

Een niet-wijzigingsbeding van een alimentatieverplichting moet schriftelijk worden vastgelegd. Is een gezamenlijk getekend stuk dan noodzakelijk? Wat kan er ook gelden als bewijs? Wat staat er in de wet en wat zegt de rechter?

Echtscheidingsbeschikking. Bij de echtscheiding van Harry en Thea staat in de beschikking van de rechtbank dat Harry € 1.300 per maand zal gaan betalen voor het levensonderhoud van Thea. Daarbij geldt dat ze haar eigen inkomsten mag behouden en dat er geen herberekening van de alimentatieverplichting zal plaatsvinden. Drie jaar later verzoekt Harry aan de rechtbank om de alimentatieverplichting op nihil vast te stellen in verband met ingrijpend gewijzigde omstandigheden. Hij is ernstig ziek geworden, waardoor zijn inkomsten aanzienlijk zijn verminderd. Thea stelt dat de alimentatieverplichting niet kan worden aangepast, omdat ze een niet-wijzigingsbeding zijn overeengekomen.

Niet rechtsgeldig vastgelegd? Volgens Harry is dat beding niet rechtsgeldig, omdat er niet voldaan is aan het schriftelijkheidsvereiste. Dat is alleen als partijen de afspraak zelf op papier hebben gezet en ‘voor akkoord’ hebben getekend. Dat is niet gebeurd. Het niet-wijzigingsbeding is alleen opgenomen in de echtscheidingsbeschikking en daarnaast heeft de rechter altijd nog de bevoegdheid om van een niet-wijzigingsbeding af te wijken op basis van een ingrijpende wijziging van omstandigheden. Daarvan is hier sprake.

Wat staat er in de wet?

Echtgenoten kunnen bij overeenkomst een alimentatieverplichting vaststellen (art. 1:158 BW) . Ook kunnen ze bepalen dat de alimentatieverplichting niet door de rechter kan worden gewijzigd vanwege gewijzigde omstandigheden. Dat beding moet schriftelijk worden gemaakt (art. 1:159 lid 1 BW) . Desondanks kan het niet-wijzigingsbeding door de rechter toch worden gewijzigd als er sprake is van een zo ingrijpende wijziging van omstandigheden dat het niet meer redelijk en billijk is om de alimentatieplichtige echtgenoot aan zijn verplichting te houden (art. 1:159 lid 3 BW) .

Gezamenlijk getekend stuk niet nodig. De rechter heeft al eerder bepaald dat het niet-wijzigingsbeding door de echtgenoten niet persoonlijk hoeft te worden getekend (ECLI:NL:HR:2022:1493) . Wel moet de wilsuiting van de echtgenoten zijn vastgelegd in een schriftelijk stuk dat als bewijs kan dienen.

Voldoende bewijs

Harry heeft per brief aan de rechtbank laten weten dat er overeenstemming is over de alimentatieverplichting met het verzoek om dit in de echtscheidingsbeschikking op te nemen. In die brief staat ook de afspraak dat er geen herberekening van de alimentatie zal plaatsvinden. Daarna heeft Thea schriftelijk aan de rechtbank laten weten dat ze akkoord is met de brief. Voor de rechter is dit voldoende bewijs dat er voldaan is aan het schriftelijkheidsvereiste en dat het niet-wijzigingsbeding rechtsgeldig is vastgelegd.

Oordeel. Een niet-wijzigingsbeding kan alleen opzij worden gezet als er sprake is van ingrijpende omstandigheden. Op de echtgenoot die daar een beroep op doet, rust een zware bewijslast. Daar voldoet Harry niet aan. Hij stelt dat er sprake is van verminderde inkomsten door zijn ziekte, maar hij overlegt geen duidelijk overzicht van zijn inkomenspositie en schuldenlast. Daardoor kan de rechter niet beoordelen of het onredelijk of onbillijk is om hem aan zijn verplichting te houden. De eis tot nihilstelling wordt door Rechtbank Oost-Brabant (ECLI:NL:RBOBR:2023:695) afgewezen.

Een niet-wijzigingsbeding moet schriftelijk zijn vastgelegd, maar dat hoeft niet in een gezamenlijk getekend stuk. Aanvullende schriftelijke stukken kunnen ook dienen als bewijs.

Contactgegevens

Indicator BV | Schootense Dreef 31 | Postbus 794 | 5700 AT Helmond

Tel.: 0492 - 59 31 31 | Fax: 040 - 711 17 00

klantenservice@indicator.nl | www.indicator.nl

 

KvK-nummer: 17085336 | Btw-nummer: NL-803026468B01