Executeur mag nalatenschap zelfstandig verdelen, ook al is hij geen afwikkelingsbewindvoerder, aldus de rechter

Testament met benoeming executeur

De moeder van Geert en Kees is overleden. Ze heeft een testament gemaakt waarbij ze haar twee zonen tot haar erfgenamen heeft aangewezen. Ook heeft ze Kees tot executeur benoemd. In het testament staat dat de executeur tot taak heeft om de goederen van de nalatenschap te beheren en de schulden te voldoen. De executeur is onder meer bevoegd om registergoederen te vervreemden en te leveren, om de erfbelasting te betalen en om de nalatenschap te verdelen. Ook staat in het testament dat de executeur het recht heeft om een boedelnotaris aan te wijzen.

Afwikkeling van de nalatenschap. Nadat zijn benoeming tot executeur door Kees is aanvaard, wordt er door hem aangifte gedaan voor de erfbelasting. In de aanslag wordt de waarde van de nalatenschap vastgesteld op € 642.052. Voor de afwikkeling van de nalatenschap wordt door Kees een boedelnotaris ingeschakeld. Via de notaris wordt de vakantiewoning van moeder verkocht. Ook wordt door de notaris een verklaring van erfrecht opgesteld waarin staat dat Kees als executeur bevoegd is om zelfstandig over de goederen van de nalatenschap te beschikken.

Niet bevoegd om te verdelen? Als de nalatenschap door Kees gereedgemaakt wordt voor verdeling, trekt Geert aan de bel. Volgens hem is Kees niet bevoegd om de nalatenschap zelfstandig te verdelen, omdat hij niet tot afwikkelingsbewindvoerder is benoemd. Dat staat nergens in het testament. Kees is, zoals dat wordt genoemd, geen drie sterren executeur, maar een twee sterren executeur. Deze mag de nalatenschap wel afwikkelen, maar hij mag niet verdelen. De bevoegdheid om de nalatenschap te verdelen zoals in het testament staat vermeld, heeft daarom geen betekenis.

Kosten notaris voor eigen rekening. Volgens Geert staat dat ook foutief vermeld in de verklaring van erfrecht die door de notaris is opgesteld. De kosten voor het opstellen van deze verklaring en het grootste deel van de kosten voor de overige werkzaamheden van de notaris mogen daarom niet ten laste van de nalatenschap worden gebracht. Het gaat daarbij om een bedrag van € 6.595. Deze kosten moet Kees maar voor zijn rekening nemen, omdat hij opdracht heeft gegeven aan de notaris.

Wens van de erflater staat centraal

De rechter (ECLI:NL:HR:2023:1166) ziet dat anders. Hij stelt vast dat in het testament Kees tot executeur is benoemd en dat hij zijn benoeming heeft aanvaard. Dat in het testament niet de termen ‘bewind’, ‘afwikkelingbewind’ of ‘bewindvoerder’ zijn gebruikt, is op zich niet van belang. Het gaat om de wensen van de erflater omtrent de bevoegdheden van de executeur zoals deze in het testament zijn vastgelegd. In dit geval heeft de moeder van Kees duidelijk bepaald dat de executeur de nalatenschap mag verdelen en een boedelnotaris mag inschakelen. Kees mag doorgaan om de nalatenschap klaar te maken voor verdeling en daarna is hij bevoegd om deze zelfstandig te verdelen. Voor de uitvoering van deze werkzaamheden mag hij een boedelnotaris inschakelen. Diens kosten komen voor rekening van de nalatenschap!