IN DE KIJKER - 29.08.2008

Stads- en dorpsgezicht overbeschermd?

Beschermd stads- en dorpsgezicht

Monumentenwet. Het uitgangspunt van het aanwijzen van een gebied als beschermd stads- en dorpsgezicht is duidelijk: het beschermen van mooie en karakteristieke stukjes in ons land. De regelgeving staat daarom in de Monumentenwet, waardoor de vergelijking met monumenten zich opdringt. Het gaat immers om het behoud van waarden uit het verleden die als monumentaal gezien worden.

Aanwijzing. Een gebied kan beschermd stads- en dorpsgezicht worden door een aanwijzing van de minister van OCW in samenspraak met de minister van VROM. Vanwege de impact van zo’n aanwijzing moeten de ministers van tevoren uitgebreid overleggen, onder andere met de gemeenteraad en Gedeputeerde Staten. Ook dient een Besluit tot aanwijzing gepubliceerd te worden in de Staatscourant.

Naast het behoud van karakteristieke waarden heeft de aanwijzing nog andere voordelen. Denk bijvoorbeeld aan toeristische, en dus commerciële, voordelen. Want wie kent immers niet het witte stadje Thorn in Limburg?

Beschermend bestemmingsplan

Na de aanwijzing door de minister moet de gemeente een nieuw bestemmingsplan maken om het aangewezen gebied zo goed mogelijk te beschermen. Het beschermde stads- en dorpsgezicht wordt op de kaart van zo’n bestemmingsplan dan ook zeer precies aangeduid. In de voorschriften bij het bestemmingsplan komt verder te staan wat er wel én niet mag.

Tip. Vraag daarom vóór aankoop de informatie uit het bestemmingsplan op.

Dan weet uw cliënt immers zeker of zijn gewenste wijzigingen aan het pand wel toegestaan zijn.

Altijd sloop- en bouwvergunning nodig

Voor de vastgoedpraktijk kleven er dus wel wat nadelen aan zo’n beschermd gebied. Niet alleen bevat het bestemmingsplan minder mogelijkheden, maar het lijkt soms wel of stads- en dorpsgezichten door de strenge regels ‘bevroren worden’ in de toestand waarin zij zich bevinden. Schiet de regelgeving dan niet door?

Sloopvergunning. Zo mag er in een beschermd gebied geen enkel bouwwerk worden gesloopt zonder sloopvergunning. Zelfs voor de sloop van een gedeelte van een gebouw is een sloopvergunning nodig. Dit terwijl buiten een stads- en dorpsgezichtgebied vaak zonder vergunning gesloopt mag worden (behoudens in onder andere gevallen waarbij sprake is van asbest). Let op. Uw cliënt dient zich hiervan bewust te zijn voordat hij ook maar één steen uit de muur breekt!

Bouwvergunning. Verder is voor alle bouwwerkzaamheden een bouwvergunning nodig. Ook hier moet uw cliënt rekening mee houden. Vergunningsvrij bouwen is immers niet mogelijk.

Problemen voorkomen! Het bovenstaande klinkt echter dramatischer dan het is. Met de wetenschap dat er altijd een vergunning nodig is, kan uw cliënt ook zijn voordeel doen. Bijvoorbeeld door tijdig overleg te plegen met de gemeente.

De gemeentes waarbinnen een beschermd stads- en dorpsgezicht ligt, zijn immers trots op dat gebied. Daarom denken ze - misschien wel meer dan in andere gevallen - graag met uw cliënt mee. Het is namelijk in ieders belang dat het stads- en dorpsgezicht mooi en karakteristiek blijft!